جونو (Juno) نام فضاپیمای تحقیقاتی ناسا است که سال ۲۰۱۱ میلادی به فضا پرتاب شد و پس از یک سفر ۵ ساله، سرانجام به سیاره‌ی مشتری رسید. مشتری، بزرگ‌ترین سیاره موجود در سامانه‌ی خورشیدی است؛ اما ما اطلاعات چندانی از این سیاره نداریم. هدف از ارسال فضاپیمای جونو به سیاره‌ی مشتری این بود که در مورد پدیده‌های شگفت‌انگیز این سیاره اطلاعات بیشتری جمع‌آوری کند. این فضاپیما تا به امروز چند تصویر مختلف از سیاره‌ی مشتری به زمین ارسال کرده است؛ اما به‌تازگی جونو تصویری مخابره کرده است که به‌جرأت می‌توان گفت یکی از زیباترین تصاویر ثبت‌شده از این سیاره است.

ابرهای مشتری یکی از شگفت‌انگیزترین ویژگی‌های این سیاره به شمار می‌روند و شهرت بسیاری دارند و شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که این سیاره مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است، همین ابرهای عجیب هستند. ابرهای مشتری شکل خاصی دارند و اگر می‌خواهید ببینید این ابرها تا چه اندازه زیبا هستند، بهتر است به تصویری که فضاپیمای جونو ثبت کرده است، نگاهی بیندازید. در این تصویر می‌توان ابرهای درهم‌تنیده‌ی مشتری و همچنین طوفان NN-LRS-1 را که با نام لکه‌ی سرخ کوچک نیز شناخته می‌شود، مشاهده کرد.

دوربین JunoCam که روی فضاپیمای جونو نصب شده، در واقع یک دوربین نور مرئی است و قابلیت‌های ویژه‌ای دارد و می‌تواند تصاویری ثبت کند که نظیر آن تا به امروز دیده نشده است. این دوربین بسیار خاص است و در هیچ یک از مأموریت‌های پیشین ناسا به مشتری، دوربینی مانند آن به کار گرفته نشده است. همچنین فضاپیمای جونو کاری انجام می‌دهد که هیچ یک از مأموریت‌های پیشین نتوانسته‌اند انجام دهند.

ریک نیباکِن، مدیر پروژه‌ی فضاپیمای جونو می‌گوید:

فاصله‌ی فضاپیما از سیاره‌ی مشتری کم یا شاید بتوان گفت غیرمعمول است. ما برای جونو مداری خاص در نظر گرفته‌ایم و به کمک این مدار، فضاپیمای جونو اکنون در ارتفاع ۵۰۰۰ کیلومتری از ابرهای مشتری قرار دارد. هیچ یک از مأموریت‌های قبلی ما به مشتری، تا این اندازه به آن نزدیک نشده بودند.

روی فضاپیمای جونو تعدادی ابزار علمی ویژه نصب شده است که به بررسی و مطالعه‌ی کمربند تابشی، مِغناط‌کُره (مَگنتوسفر)، ساختار درونی و اتمسفر آشفته‌ی این سیاره می‌پردازند. همچنین در طول مأموریت جونو، دوربین JunoCam دائماً تصاویری با وضوح بالا از مشتری به زمین مخابره می‌کند. تصاویری که به‌تازگی به زمین ارسال شده‌اند، توسط جرالد آیشدِت و جان راجرز که دو دانشمند آماتور هستند، پردازش شده‌اند. از آنجایی که دوربین این فضاپیما یک دوربین عمومی است و همگان به آرشیو تصاویر آن دسترسی دارند، بنابراین برای پردازش تصاویر آن به مدرک خاصی نیاز ندارید. بسیاری از تصاویر ارسال‌شده توسط دوربین این فضاپیما توسط افراد داوطلب بررسی و پردازش می‌شوند.

استیو لِوین، دانشمند پروژه‌ی جونو می‌گوید:

من هنوز هم بابت کاری که با دوربین نور مرئی کردیم، هیجان‌زده‌ هستم. ما دوربین فضاپیما را به یک ابزار عمومی تبدیل کردیم و این نهایت کاری است که می‌توان با یک ابزار علمی ویژه انجام داد. ما از مردم درخواست کرده‌ایم که در چینش تصاویر ارسال‌شده از سوی فضاپیما ما را یاری دهند. ما تمام داده‌های تصویری را به شکل خام منتشر می‌کنیم و به مردم اجازه می‌دهیم خودشان تصاویر را خلق کنند.

ناسا گروهی از افراد داوطلب و دانشمندان آماتور تشکیل داده است تا بتوانند روی تصاویر موزاییکی ارسال‌شده کار کنند. دانشمندان می‌خواهند به مردم اجازه دهند خودشان بخشی از یک فرایند علمی باشند و داده‌هایی را که از سوی جونو ارسال می‌شوند، بررسی کنند. شما هم می‌توانید با مراجعه به این لینک، تصاویر خام را دریافت و توانایی خود در پردازش تصاویر را آزمایش کنید.

دوربین JunoCam طراحی شده است تا تصاویر بی‌نظیری از قطب‌ها و ابرهای مشتری به ثبت برساند و به گروه علمی کمک کند تا بتوانند اطلاعات بیشتری در اختیار ابزار علمی نصب‌شده روی فضاپیما قرار دهند و بخش‌هایی را که لازم است توسط این ابزار بررسی شوند، مشخص کنند. دوربین JunoCam یک قطعه‌ی جداگانه است و به‌عنوان یک ابزار علمی تلقی نمی‌شود.

لکه‌ی سرخ کوچک، سومین آنتی سیکلون بیضوی شکل بزرگی است که روی سیاره‌ی مشتری قرار دارد و ستاره‌شناسان نیز این طوفان را برای مدت ۲۳ سال ردیابی کرده‌اند. آنتی سیکلون یک منطقه‌ی پرفشار و پدیده‌ی آب‌وهوایی غیرمنظم در نیم‌کره‌ی شمالی است که بادهای آن، حول یک نقطه‌ی مرکزی در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخند. لکه‌ی سرخ کوچک این روزها کم‌رنگ شده است و تنها یک مرکز قهوه‌ای‌رنگ از آن باقی مانده است. در سال ۲۰۰۶ این طوفان قوی‌تر و قرمزتر بود؛ اما این روزها تیره شده است و چندان فعال نیست. رنگ این طوفان اکنون همانند دیگر بخش‌ها شده است و تشخیص آن دشوار است.

نظر شما در مورد این تصاویر چیست؟