خربزه میوه ای شیرین، لذیذ و گواراست كه انواع گوناگونی دارد و بهترین آن خربزه خراسان است.
رسول گرامی اسلام (ص) در بیان خواص خربزه فرموده اند: خربزه از زینت های زمین است، آب آن از رحمت الهی، و شیرینی آن از بهشت است.
خربزه:
خَربُزه گیاهی از تیره کدوییان که میوه‌اش درشت و شیرین و آبدار است. بوته آن کوتاه و ساقه‌هایش روی زمین می‌خوابد. خربزه گیاهی از خانواده Cucurbitaceae با نام علمی Cucumis melo var in odorus است.
خربزه گیاهی یکساله و علفی است. خربزه دارای ساقه طویل و خزنده بوده و برگ های درشت آن به صورت متناوب در طول ساقه می رویند. قبل از کاشت خربزه، آب و هوای منطقه کاشت را بررسی کنید. زیرا رشد خربزه در آب و هوای گرمتر بهتر انجام می شود.
شرح کلی درباره خربزه در شرکت سهامی زراعی تربت جام:
ارقام محصول: خاتونی
زمان کاشت: بهمن ماه
زمان برداشت: تیر ماه
نوع کاشت: این گیاهان بر ردیف‌هایی از برآمدگی‌های خاکی و به صورت گروهی یا دسته‌ای کاشته شود.کاشت به صورت جوی و پشته ای و توسط بذر و یا نشا انجام می شود.
سطح زیر کشت: 286 هکتار.
میزان بذر مصرفی: 2/5 – 3/5 کیلو در هکتار.
متوسط عملکرد در واحد سطح: 20 – 27 تن در هکتار.
آفات مهم این محصول: سرخرطومی، مگس خربزه، کنه تارتن.
علفهای هرز : تاجریزی، سلمه تره، علف شور.
بیماریها: بوته میری، سفیدک سطحی، سفیدک داخلی، پوسیدگی طوقه.
راه مقابله با آفات: استفاده از سموم دیازینون ، دیمیتوات.
خواص درمانی خربزه:
1- خربزه دارای ویتامین A است، از این رو درترمیم و تجدید سلول های بدن نقش دارد.
2- خربزه با داشتن خاصیت ادرارآور بودن در بیماری های سنگ كلیه و مثانه مفید است؛ دراین بیماری ها باید نمك و فلفل كمتر خورده شود.
3- خربزه سرشار از ویتامین هایA ،D وC و سلولز است.
4- خربزه به علت دارا بودن خاصیت ملیّن، برای معالجه یبوست تجویز می شود.
5- گر گوشت خربزه را له كنید و به صورت مرهم روی سوختگی های سطحی پوست بدن بگذارید، آن را معالجه خواهد كرد.
6- خم خربزه برای سرفه حاد، درد سینه و حلق و تب های شدید مفید است.
7- خربزه باعث افزایش شیر در زنان شیرده می شود.
8- مغز تخم خربزه ی بو داده طبیعت گرم دارد.
9- مغز تخم خربزه ی بو داده دارای خاصیت ادرار آور، نرم كنندهو افزایش دهنده میل جنسی است.
10- خربزه برای اشخاص مبتلا به سل ریوی و كم خونی مفید است.
11- خربزه، رنگ چهره را روشن می كند و بیماری استسقاء (احساس تشنگی دائمی ) را درمان می نماید.
12- خربزه به هضم غذا كمك می كند و رودل را برطرف می نماید.
13- خوردن 8 گرم دم كرده ی پوست خشك شده ی خربزه ، سنگ مثانه را دفع می كند.
14- خربزه چون دارای قند است بسیار چاق‌کننده بوده و تاثیر مفیدی در مبتلایان به سل و یا کم‌‌خونی ایجاد می‌کند.
15- خربزه به دلیل دارا بودن پتاسیم بسیار مدر بوده لذا باعث دفع مواد زاید و سموم موجود در خون شده و به فعالیت و شستشوی مثانه و کلیه‌ها کمک کرده و از احتباس ادرار و سنگ مجاری ادرار ممانعت می‌کند.
16- خربزه به واسطه آب زیاد، مواد قندی را فورا جذب خون کرده به همین سبب باعث بالا رفتن قند خون و رفع خستگی و گرمازدگی می‌گردد.
17- در میان مواد قندی و معدنی خربزه آنزیم‌هایی وجود دارد که سرعت هضم غذا را زیاد کرده بدین لحاظ در کودکان موجب افزایش اشتها و فعالیت و رشد سلولهای بدن و در سالمندان به فعالیت سلولهای دستگاه گوارش و در نهایت رفع سستی و بی‌‌حالی منج می‌شود.
18- خربزه به دلیل مواد فیبری و به خاطر وجود طعم و اسانس‌هایی که دارد یک محرک قوی شیمیایی برای دستگاه گوارش است لذا بسیار ملین بوده و مصرف آن برای مبتلایان به نقرس، رماتیسم، بواسیر و خصوصا برای کسانی که از یبوست رنج می‌برند، بسیار توصیه می‌شود. همچنین این میوه تاثیر خاصی در تخلیه میکروب و عفونت‌های موجود در روده‌ها دارد.
19- به دلیل آن که گوشت خربزه یک ماده ضد تورم به شمار میرود لذا به شکل ضماد روی سوختگی‌های سطحی پوست بدن استفاده می‌شود.
20- تخم خربزه طبیعت گرم داشته و دارای چربی، پروتئین، آهن و ویتامینE است و مانند تخم کدو ادرارآور، پاک‌کننده کلیه، مثانه و کبد، مسکن سوزش مجاری ادرار، ملین و افزایش‌دهنده میل جنسی است و برای تب‌های شدید مفید است.
احتیاط لازم در مصرف خربزه:
1- مصرف زیاد خربزه باعث نفخ می شود، در نتیجه در ناحیه معده و روده ایجاد درد می نماید.
2- باید خربزه را بعد از غذا مصرف نمود، زیرا در غیر این صورت تولید اسهال و ورم روده می كند.
3- خوردن خربزه كال در كسانی كه معده ضعیف دارند، تولید اسهال می كند. همچنین خلط را می افزاید و برای سینه درد و سرماخوردگی مضر است.
4- قند موجود در خربزه از نوع گلوکز و لولوز بوده فورا جذب خون شده و به همین سبب باعث بالا رفتن سریع قند خون می‌شود. لذا مبتلایان به دیابت و افراد دارای اضافه وزن نباید آن را مصرف نمایند.
نکته :
بهترین زمان مصرف خربزه در میان دو وعده غذایی می‌باشد و علامت خربزه خوب آن است که سنگین و نسبتا سفت باشد و قسمت انتهای آن را چون کمی فشار دهید مختصری فرو رود.
