دسته: مقالات

♻️بهترین زعفران ایران در کجا کشت می شود؟

ایران مقام اول تولید زعفران در دنیا را دارد و قاین به‌عنوان پایتخت طلای سرخ ایران، دارای برند جهانی در زمینه تولید زعفران است.

زعفران گیاهی است از تیره زنبقیان که دارای خواص دارویی است و از آن برای خوش‌طعم و رنگ کردن غذاها در ایران استفاده می‌شود. این گیاه در شهرهای مختلف ایران تولید می‌شود و یکی از محصولات صادراتی کشور است.

زعفران در ابتدا ویژه استان خراسان رضوی و استان خراسان جنوبی بود، اما بعدها در دیگر جاهای ایران نیز کشت شد. اگر بخواهیم بهترین جای ایران برای زعفران را بشناسیم، باید در بین شهرهای استان خراسان جست‌وجو کنیم؛ چون مرغوب‌ترین نوع زعفران از ابتدا مربوط به این منطقه بوده است. این منطقه سابقه بسیار زیادی در کشت زعفران دارد و برند زعفران به نام یکی از این شهرها رقم خورده است.

زعفران

زعفران گیاهی است چند ساله که تا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری نیز رشد می‌کند. گیاه زعفران دارای گل‌های بنفش با شش گلبرگ است. گلهای زعفران سه پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله سه شاخه به رنگ قرمز دارند که قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که با نام زعفران معروف است و دارای رنگ و بوی معطر است. زعفران گیاهی است که به دلیل ارزش فراوان به طلای سرخ لقب گرفته و درآمد اصلی مردم در شهرهای خراسان است.

زعفران گیاهی است که در شرایط زیستی سخت قابلیت رشد دارد. این گیاه تنها در اول آبان به آب نیاز دارد و تا اول بهار باران و برف برایش کفایت می‌کند. زعفران گیاهی است که از نظر حمل‌و‌نقل نیز هزینه خاصی را دربر ندارد و به‌صرفه است. این گیاه دارای خاصیت غذایی و مصرف دارویی است و به دلیل کشت محدود در ایران بسیار مورد توجه است. کشت این گیاه شغل اکثر مردم منطقه خراسان است و نقش ویژه‌ای در زندگی مردم شمال شرق ایران دارد. زعفران دارای خواص دارویی است و مهم‌ترین ویژگی آن را شادی‌آوری آن دانسته‌اند که دارویی در مقابل افسردگی محسوب شده و به‌عنوان یک داروی طبیعی و گیاهی تسکین‌دهنده اعصاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سابقه کشت زعفران در ایران به عهد باستان می‌رسد. سپس از ایران به یونان و روم نیز برده شد. در دوره پارت‌ها زعفران ایران به روم صادر می‌شد و بعدها در دوره مغول زعفران ایران به چین صادر شد و چین نیز از جمله مشتریان زعفران در ایران شد. گفته شده در دوره ساسانیان زعفران در قم نیز رایج شد. در دوره اسلامی زعفران به کشورهای عربی نیز برده شد و کشورهای اطراف مدیترانه نیز با طریقه کشت آن آشنا شدند.

در ابتدا ایران به‌عنوان تنها صادرکننده زعفران دنیا بود، اما در سال‌های اخیر کشورهای دیگری نیز وارد تجارت زعفران شدند. در عصر جدید اسپانیا به‌عنوان رقیبی برای ایران مطرح و یکی از صادرکنندگان زعفران محسوب می‌شود. امارات نیز بدون کشت زعفران به یکی از صادرکنندگان زعفران تبدیل شده است. علاوه بر این بسیاری از کشورها مثل افغانستان، هند و… در زمینه تجارت زعفران فعال شده‌اند.

قاین پایتخت و برند طلای سرخ

اگر بخواهیم در مورد کشت زعفران در ایران سخن بگوییم، اولین جایی که در ذهن تداعی می‌شود، خراسان است. استان خراسان در زمینه کشت زعفران در ایران همواره پیش‌گام بوده است. کشت زعفران در شهرهای مختلف استان خراسان رضوی از جمله زاوه، تربت حیدریه، تربت جام، تایباد، باخزر، گناباد، نیشابور، بجستان رایج است و این استان مقام اول کشت زعفران را به خود اختصاص داده است. در استان خراسان جنوبی نیز شهرستان‌های قاینات، فردوس، بشرویه و بیرجند را می‌توان نام برد. استان خراسان جنوبی بعد از استان خراسان رضوی دومین مقام در کشت زعفران ایران را دارد. از لحاظ کیفیت زعفران استان خراسان جنوبی اول است، اما در زمینه کمیت دومین منطقه بعد از خراسان رضوی محسوب می‌شود. بعد از استان خراسان می‌توان به استان‌های کرمان، لرستان، فارس و… اشاره کرد که به‌تازگی در زمینه کشت زعفران فعال شده‌اند.

از حدود ۲۳۰ تن زعفرانی که هر ساله در جهان تولید می‌شود، حدود ۱۷۰ تن آن مربوط به خراسان است. از بین تمامی شهرهایی که در استان خراسان رضوی و استان خراسان جنوبی به کشت زعفران مشغول هستند، قاین از نظر شهرت گوی سبقت را از دیگر شهرها ربوده و به‌عنوان پایتخت زعفران ایران شناخته شده است. اتاق بازرگانی استان خراسان جنوبی سابقه کشت زعفران در قاین را در حدود ۷۰۰ سال ذکر کرده است. در حال حاضر زعفران قاین از نظر کیفیت در مقام اول جهان قرار دارد. در سال‌های اخیر شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری در زمینه زعفران در استان خراسان جنوبی و قاین به فعالیت مشغول هستند و با شرکت در کشورهای مختلف و حضور در بازارهای جهانی و صادراتی سعی در هرچه بهتر کردن موقعیت صادرات زعفران قاین در جهان دارند.

در حال حاضر قاین یک برند جهانی و شناخته شده است و همین سبب می‌شود در بسیاری از جاهای ایران که زعفران کشت می‌شود، با برند قاین بسته‌بندی شده و به فروش برسد. یکی از مشکلاتی که مردم شهرهای کوچک خراسان جنوبی در زمینه صدور زعفران به خارج از کشور دارند، عدم دسترسی به پروازهای مستقیم خارجی است. کشاورزانی که در زمینه کشت زعفران فعالیت دارند، محصولات خود را از شهرهایی که پرواز مستقیم خارجی دارند بارگیری می‌کنند. برخی از کشاورزان این امر را دلیلی بر استفاده برخی دیگر از واسطه‌ها برای استفاده از برند مرغوب شهرهای خراسان جنوبی برای زعفران جاه‌های دیگر می‌دانند.

کشت زعفران در قاین و دیگر شهرهای استان خراسان جنوبی به‌عنوان منبع اصلی درآمد ساکنان این شهرها شناخته می‌شود و سال‌ها است که در این زمینه مشغول هستند و از این راه کسب معاش می‌کنند. در سال‌های گذشته تورهایی در این استان در زمینه گردشگری زعفران برپا شد. این تورها به قصد آشنایی گردشگران با منطقه و زعفران این استان بود که استقبال قابل توجهی از آن شد. ایران از طریق صدور زعفران این شهرها مقام اول صادرکننده زعفران را در بین کشورهای جهان به خود اختصاص داده است. زعفران یکی از اقلامی است که در زمینه ارز آوری در ایران از جایگاه خاصی برخوردار است. گردشگران در سفر به استان خراسان جنوبی و قاین می‌توانند طلای سرخ این سرزمین را به‌عنوان سوغات به ارمغان ببرند.

ژوئن 4, 2021
مهم ترین بیماری های ویروسی ذرت

مهم ترین بیماری های ویروسی ذرت

ذرت همراه با برنج و گندم سه محصول زراعی مهم در جهان هستند که در شرایط مختلف اقلیمی د رمناطق معتدله، نیمه گرمسیری و گرمسیری کشت می شوند. سطح زیر کشت سالیانه ذرت در جهان بیش از ۱۴۲ ملیون هکتار با تولید ۶۳۸ ملیون تن دانه است و سطح زیر کشت این محصول در ایران نبز حدود ۱۸۱۲۶۳ هکتار با تولید ۱۱۱۷۸۳۲ تن دانه است.
پس می بایست با بیماری های مهم ذرت بیشتر آشنا شوید.

مهم ترین بیماری های ویروسی ذرت

ویروس ذرت

مقدمه :
ذرت (Zea mays L. ) همراه با برنج و گندم سه محصول زراعی مهم در جهان هستند که در شرایط مختلف اقلیمی د رمناطق معتدله، نیمه گرمسیری و گرمسیری کشت می شوند. سطح زیر کشت سالیانه ذرت در جهان بیش از ۱۴۲ ملیون هکتار با تولید ۶۳۸ ملیون تن دانه است که از این مقدار حدود ۴۴ درصد آن متعلق به ایالات متحده آمریکا است (Anonymous, ۲۰۰۴ ). سطح زیر کشت این محصول در ایران حدود ۱۸۱۲۶۳ هکتار با تولید ۱۱۱۷۸۳۲ تن دانه است.

بیش از ۴۰ گونه مختلف ویروس با نژادهای متفاوت در ذرت ایجاد بیماری می کنند که از میان آن ها چندین ویروس دارای پراکندگی و انتشار جهانی است و هر ساله خسارت زیادی در این محصول ایجاد می کنند (Shurtleff, ۱۹۸۰ ). اهمیت هر یک از این ویروس ها در نقاط مختلف جهان متفاوت است. برای مثال Maize rough dwarf virus در کشورهای اروپایی و خاور میانه (Lovisolo, ۱۹۷۱ )، Maize cholorotic mottle virus در آمریکا و آرژانتین (Niblett and Clafin, ۱۹۷۸ ) و Maize streak virus در جزایر هند غربی و شرق آفریقا از ویروس های مهم ذرت هستند (Guthrie, ۱۹۷۶ ). همچنین خسارت ویروس Maize dwarf mosaic virus که قادر است علاوه بر ذرت، سورگوم و نیشکر را نیز آلوده کند، در ارقام حساس ذرت تا ۴۵ درصد دانه می رسد (Scott and Rosenkranz, ۱۹۸۱ ). از مناطق ذرت کاری استان فارس ویروس های کوتولگی زبر MRDV ، موزاییک ایرانی IMMV ، کوتولگی زرد MYDV ، لک شفاف MCSV ، موزاییک خطی MSMV و موزاییک نواری گزارش شده است که در میان آن ها ویروس های MRDV و IMMV از شایع ترین و مهم ترین بیماری های ویروسی در مناطق ذرت کاری محسوب می شود (ایزد پناه، ۱۳۶۱).

ویروس کوتولگی زبر ذرت MRDV = Maize rough dwarf virus :

یکی دیگر از ویروس های مهم ذرت در ایران می باشد. اولین بار در سال ۱۳۶۲ توسط دکتر ایزدپناه از فارس گزارش گردید. این بیماری اولین بار در سال ۱۹۴۹ در ایتالیا مشاهده شد و با اسامی مختلف در مزارع ذرت فرانسه، پرتغال، اسپانیا و سپس در اسرائیل مورد توجه قرار گرفت. در ایران در سال ۱۳۶۰ به عنوان یک بیماری ویروسی در مزارع استان فارس مشاهده شد. در فارس حدود ۴-۳% و گاهی نیز تا ۴۰% آلودگی دیده شده است. کوتولگی زبر ذرت مهم ترین و اختصاصی ترین بیماری ذرت در برخی نقاط استان فارس است. در سالهای اخیر بیماری در شهرستان مرودشت مشکل ساز شده است.

علایم بیماری ویروس کوتولگی زبر ذرت :

بوته های آلوده کوتوله می مانند و ساقه ضخیم تر از معمول یا قطورتر نسبت به ارتفاع بوته می گردد. برگها بسیار به هم نزدیک می شوند و این علامت خصوصاً در انتهای بوته مشاهده می شود. برگهای انتهایی کوچکتر و صاف و مستقیم می ایستد. در صورتی که بوته های جوان آلوده شوند، قسمت انتهائی بوته خشک می شود و مهمترین علامت بارز این بیماری وجود برجستگی هائی در پشت برگ روی رگبرگها به فواصل معین است که بیشتر اوقات با چشم غیرمسلح هم دیده می شود و به برگ به حالت زبری می دهد. گاهی گالها یا برجستگی ها روی غلاف میوه نیز مشخص هستند.

نشانه های بیماری ویروسی کوتولگی زبر ذرت

عامل بیماری :

عامل بیماری(MRDV) ویروسی از گروه Reoviridae از جنس Fijivirus به نام Maize rough dwarf visus است که پلی هدرال بوده، دارای دو لایه کاپسید می باشد و بسیار بزرگ تر از سایر ویروس های گرد است. ساختمان ویروس به صورت دو گلوله تو در توی پروتئین است که در وسط گلوله دوم یا داخل آن حدود ۱۰ قطعه RNA دو رشته (ds RNA ) وجود دارد.

حتما بخوانید چگونه برداشت گوجه فرنگی را دو برابر کنیم

نمایی از پیکره ویروس MRDV

در طبیعت زنجره های Laodelphax striatellus و Unkanodes tansijevici از خانواده دلفاسیده Delphacidae به عنوان ناقل شناخته شده اند. رابطه ویروس و زنجرک پایا و تکثیری است و به صورت مکانیکی نمی باشد. ممکن است ویروس از طریق تخم زنجرک هم به نسل های بعدی زنجرک و به گیاه منتقل شود. علاوه بر ذرت، روی گندم و جو نیز دیده شده است.

زنجرک Laodelphax striatellus

مدیریت بیماری زنجرک :

استفاده از ارقام مقاوم، مبارزه با زنجرک های ناقل، تنظیم تاریخ کشت از جمله روش های توصیه شده هستند. در ایتالیا دوره حساسیت ذرت در اثر زود کشت کردن افزایش می یابد و خسارت بیشتر می شود، بنابر این باید ذرت را دیر تر و در زمان گرم بودن هوا کاشت تا سریعا رشد کرده و دوره حساسیت را پشت سر بگذارد. تاریخ های کشت دیر تر (۲۹ خرداد و ۱۳ تیر) در ایران کمترین آلودگی را نشان دادند. تراکم بوته اثر معنی داری در میزان آلودگی ذرت ندارد. کاشت سمپاشی حاشیه های مزارع ذرت با سموم حشره کش سیستمیک هم مؤثر است. از بین بردن علفهای هرز اطراف مزرعه کشت قبل از ذرت (حدود سه هفته قبل) باعث از بین برده زنجره های ناقل می شود.

در مزارع خیلی دیر کاشت (مرداد ماه) به دلیل اینکه ممکن است مجددا مورد هجوم زنجرک قرار می گیرند. انجام سم پاشی در مراحل اولیه رشد مانع از آلودگی بوته های جوان به ویروس های مذکور می شود، زیرا ویروس های مذکور پایای تکثیری بوده و انتقال آن توسط زنجرک ناقل به زمان طولانی نیاز دارد. به عنوان مثال استفاده از سایپرمترین در مزارع ذرت در اسرائیل موجب کاهش آلودگی به ویروس MRDV بین ۲۲ تا ۵۹ درصد گردیده و موجب ۲۸ درصد افزایش محصول شده است (Antignus et al., ۱۹۸۷ ).

پیشنهاد می شود که در کشت های دیر هنگام که اغلب برای تهیه علوفه است تراکم بوته بیشتر باشد تا همپوشانی سریع تر گردد و زنجرک ها فرصت هجوم به مزرعه را پیدا نکنند.

ویروس موزائیک کوتولگی ذرت MDMV = Maize dwarf mosaic virus :

از بیماریهای مهم ویروسی ذرت است که از عوامل محدود کننده کشت ذرت در آمریکا بوده و روی آن نیز بسیار کار شده است و گسترده ترین ویروس در ذرت است. در ایران دلیل قاطعی دال بر وجود آن نیست ولی با احتمال قوی، ویروسی شبیه به آن و یا خود آن در ایران وجود دارد.

علائم بیماری ویروس موزاییک کوتولگی ذرت :

گیاهان آلوده حالت موزائیک همراه کوتولگی و کاهش رشد خفیف از خود نشان می دهند. در برگهای ذرت موزائیک در قاعده برگ بصورت لکه ای روشن در ابتدا بوجود می آید و بعداً در حین رشد برگ، بصورت نوارهای زرد امتداد می یابد.

برگ های آلوده به ویروس موزاییک کوتولگی ذرت

عامل بیماری ویروس موزائیک ذرت:

یک ویروس رشته ای از گروه potyvirus است که توسط شته ها بخصوص maydis Rhopalosiphum با رابطۀ ناپایا منتقل می شود و به صورت مکانیکی نیز قابل انتقال است و به تعداد کمی نیز بوسیله بذر منتقل می شود و از این طریق در تمام دنیا گسترش یافته است. خود ویروس را برخی جزئی از نژادهای ویروس موزائیک نیشکر محسوب می کردند ولی چون این نژاد در ذرت اختصاصی است و سایر نژادهای ویروس موزائیک نیشکر در ذرت بیماریزا نیستند لذا آن را به نام ذرت نامگذاری کردند. این ویروس دو نژاد دارد که از نظر میزبان اختلاف دارند :

حتما بخوانید کرم ساقه خوار ذرت را بهتر بشناسید

۱- نژاد A که روی قیاق بیماریزا است.
۲- نژاد B که روی قیاق بیماریزا نیست.

Rhopalosiphum maydis شته ناقل ویروس موزاییک کوتولگی ذرت

کنترل:

از بین بردن علفهای هرز میزبان ـ استفاده از ارقام مقاوم ـ برای کنترل علفهای هرز حتماً باید نژاد ویروس شناخته شود (از طریق انتقال به قیاق).

ویروس موزاییک ایرانی ذرت IMMV = Iranian Maize Mosaic Virus :

اول بار در سال ۱۳۴۷ در یک مزرعه ذرت در رامجرد فارس مشاهده و سپس در سال ۱۳۵۲ در مزارع ذرت کاری اطراف شیراز گسترش یافت (ایزد پناه و پروین، ۱۳۵۸). چون این ویروس در ایران توسط دکترایزدپناه در فارس شناسائی و گزارش شده است تحت این نام معروف شده است. میزان آلودگی به این ویروس ۳۰ تا ۷۰ درصد برآورد شده است (ایزد پناه و همکاران، ۱۳۷۲).

علائم بیماری:

علائم بصورت خطوط و نوارهای زرد روشن کوتاه تا بلند در تمام طول برگ بطور موازی دیده می شود. اگر بوته در اوایل رشد آلوده شود کاهش رشد بوجود می آید. علائم علاوه بر برگ روی غلاف برگ و غلاف بلالها هم وجود دارد. میزان خسارت این ویروس بسیار زیاد است و در برخی سالها تا ۷۰% آلودگی هم در فارس دیده شده است ولی خسارت بستگی به زمان آلودگی دارد، هر چه گیاه جوانتر باشد و آلوده شود خسارت نیز بیشتر خواهد بود و از لحاظ وزن تر و خشک بوته و میزان تولید دانه هم سخارت دیده می شود. از عوامل مؤثر در میزان آلودگی می توان از رقم ذرت ـ زمان و موقع کاشت و جمعیت ناقل نام برد.

عامل بیماری:

عامل بیماری، ویروسی از خانواده Rhabdovirus است. ویروس از غشاء داخلی هسته جوانه می زند و در فضای میان دو غشاء هسته تمرکز می یابد، بدین ترتیب ویروس به جنس Nucleorhabdovirus تعلق دارد. که توسط زنجرک های Delphacidae منتقل می شود که دو زنجرک مهم ناقل Laodelphax striatellus و Unkanodes tansijevici هستند. رابطه ویروس و زنجرک از نوع پایا و تکثیری است. ویروس با راندمان پایینی توسط تخم زنجرک به نسل های بعدی انتقال می یابد.

زنجرک Unkanodes tansijevici

کنترل:

استفاده از ارقام مقاوم، مبارزه با زنجرک های ناقل از طریق از بین بردن زنجرک ها در مکانهای زمستان گذران (علفهای هرز گرامینه کنار جوی آب) با سمپاشی و سمپاشی ۳-۲ متر از حاشیه مزارع ذرت با سموم سیستمیک به منظور کنترل زنجرک هائی که از خارج مزرعه می آیند، تنظیم تاریخ کاشت که بهتر است دیرتر بکاریم تا آلودگی کمتر شود.

نشانه های آلودگی به ویروس موزاییک ایرانی در ذرت

منابع :

شریف نبی، ب. بیماری های گیاهان زراعی ایران. ۱۳۸۹٫ انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.

جلالی، ص. نعمت اللهی، م و سبزی، م .ح. بررسی ویروس های کوتولگی زبر و موزاییک ایرانی ذرت در اصفهان. مجله نهال و بذر. جلد ۲۳، شماره ۲٫

گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد گیاهپزشکی.

دسامبر 21, 2016
مهم ترین علف های هرز مزارع کلزا

مهم ترین علف های هرز مزارع کلزا

کلزا گیاهی است زمستانه که برای استحصال روغن کشت می شود. از آنجا که کلزا را در پاییز در ایران می کارند. علف های هرزآن نیز از گیاهان زمستانه و سازگار با سرما می باشند. از طرفی چون مهم ترین علف های هرز زمستانه پهن برگ از تیره شب بو هستند، کنترل شیمیایی آن ها در کلزا که خود از همین تیره است مشکل و گاه با علف کش های موجود ناممکن می نماید. جهت نمایش ادامه مقاله با ما همراه باشید…

مهم ترین علف های هرز مزارع کلزا

The most important weeds in canola fields and methods of controlling them

مقدمه :

کلزا گیاهی است زمستانه که برای استحصال روغن کشت می شود. از آنجا که کلزا را در پاییز در ایران می کارند. علف های هرزآن نیز از گیاهان زمستانه و سازگار با سرما می باشند. از طرفی چون مهم ترین علف های هرز زمستانه پهن برگ از تیره شب بو هستند، کنترل شیمیایی آن ها در کلزا که خود از همین تیره است مشکل و گاه با علف کش های موجود ناممکن می نماید. کلزا در برابر علف های هرز بسیار آسیب پذیر است، زیرا دو بار در برابر هجوم علف های هرز قرار می گیرد. یکبار در پاییز و قبل از سرمای زمستان و بار دیگر پس از سرما و رویش علف های هرزی مانند سلمک، گندمک، شیز تیغک و غیره.

انواع علف های هرز کلزا :

علف هرزی که در مزارع کلزا مشاهده می شود به منطقه کشت کلزا کم و بیش متفاوت است. در مجموع باید گفت علف های هرز کلزا شباهت زیادی به علف های هرز گندم آبی دارند.

جدول مهم ترین علف های هرز مزارع کلزا

شناخت و آماربرداری از علف های هرز :

شناخت علف های هرز و تعیین تراکم آن ها در واحد سطح از اصول اولیه مدیریت تلفیقی علف های هرز است. تشخیص علف های هرز تیره شب بو در کلزا از روی میوه آن ها آسان تر است. هر چند که در عمل لازم است در مراحل کوتیلدونی تا ۴ برگی شناسایی شوند. همیشه بایستی جمعیت و تنوع علف هرز در مزرعه بایگانی شود تا تغییرات جمعیت، احتمال مقاومت و پیدایش گونه های جدید از نظر دور نماند.

کنترل علف هرز پیش از کاشت :

قبل از کاشت کلزا می توان شرایط را برای رویش علف های هرز فراهم نمود، مثلا شخم زد یا آبیاری کرد یا شخم زد و منتظر باران ماند و اجازه به رویش علف هرز داد و پیش از کاشت با علفکش یا دیسک آن ها را کنترل نمود. این اقدام مخصوصا در مزارعی که آلودگی شدید و یا علف های غیر قابل کنترل دارند ضرورت می یابد.

تقویت بوته ها :

رعایت اصول به زراعی، تغذیه کامل گیاه، دفع آفات و بیماری ها و آبیاری کافی موجب تقویت بوته ها و استقرار بوته های سالم شده و در نهایت سبب رقابت بهتر بوته ها با علف های هرز خواهد شد. ضد عفونی بذر پیش از کاشت با حشره کش های مجاز سبب سالم ماندن بوته ها با علف های هرز خواهد شد. ضد عفونی پیش از کاشت با حشره کش های مجاز سبب سالم ماندن بوته در اوایل رویش خواهد شد. استفاده از بذور گواهی شده و عاری از علف های هرز، از روش های پیشگیری در مدیریت علف های هرز می باشد که رعایت آن برای آلوده نشدن مزرعه، به علف های هرز جدید الزامی است.

افزایش تراکم :

نتایج آزمایش های مختلف نشان داده که اگر تعداد بوته در واحد سطح افزایش یابد، بدلیل سایه اندازی بیشتر و سریعتر، توان رقابتی بیشتری با علف های هرز داشته و خسارت کاهش می یابد. آزمایش های انجام شده در آمریکا نشان داده است که اگر فاصله ردیف های کلزا کمتر از ۵/۰ متر باشد خسارت علف های هرز نیز کمتر از زمانی خواهد بود که فاصله ردیف ها بیش از ۵/۰ متر است.

حتما بخوانید خشکیدگی باکتریایی یا شانکر خونی کیوی

استفاده از ارقام قادر به رقابت :

به طور کلی ارقامی که رشد سریع تر و بیشتر، برگ های پهن تر، افقی تر و شاخ و برگ گسترده تر و توان تولید مواد آللوپات از خود در برابر سایر گونه ها دارند، قدرت رقابت بیشتری هم خواهند داشت.

تناوب :

تناوب با غلات مانند گندم، جو، برنج، ذرت و غیره بخصوص برای مبارزه با علف های هرز پهن برگ و تیره شب بو ( گیاهان هم خانواده کلزا ) الزامی است.

کنترل مکانیکی :

کنترل مکانیکی علف های هرز در کلزا بسیار عملی و موثر است. بدیهی است این تاثیر بستگی به شرایط فیزیکی و توپوگرافی خاک، تراکم، نوع و رشد علف های هرز و محصول دارد. از طرفی ابزار مورد استفاده نیز بسیار مهم است. در زمینه ماشین های وجین کار و انواع مناسب آن تحقیقات کاملی در کشور ما صورت نگرفته است. در هر صورت بایستی وجین علف های هرز را خیلی زود و در مراحل اولیه رویش آن ها آغاز کرد. طبیعی است که علف های هرزی که در روی ردیف های کشت برویند با ماشین قابل کنترل نبوده و بایستی با دست و علفکش کنترل شوند.

مدیریت شیمیایی علف های هرز کلزا:

برای کنترل علف های هرز می توان علف کش های زیر را بکار برد :

۱- تری فلورالین ۴۸% ، پیش کاشتی، مخلوط با خاک، کشیده برگ و پهن برگ کش

تری فلورالین یا ترفلان : علف کشی است از گروه دی نیتروآنیلین ها که به دلیل عدم پایداری در برابر نور بایست بلافاصله پیش از کاشت پاشید و بلافاصله پس از پاشیدن توسط روتیواتور یا دیسک با خاک مخلوط نمود. فرمولاسیون ثبت شده آن در ایران ۴۸% امولسیون شونده است که مقدار ۲-۱٫۵ لیتر در هکتار از آن مصرف می شود. این علف کش بسیاری از علف های هرز گرامینه و گروهی از علف های هرز گرامینه و گروهی از علف های هرز پهن برگ از جمله تاج خروس، سلمک و خرفه را کنترل می کند ولی علف های هرز تیره شب بو و تیره یونجه را کنترل نمود.

۲- اتال فلورالین یا سونالان ۳۳% : پیش کاشتی، مخلوط با خاک، کشیده برگ و پهن برگ کش

۳- پندیمتالین ۵۰% پیش کاشتی، کشیده برگ و پهن برگ کش

پندیمتالین یا استامپ : می توان پیش از کاشت و یا پس از کاشت ولی قبل از رویش علف های هرز بکار برد. فرمولاسیون آن در ایران ۳۳% امولسیون شونده است که مقدار ۴-۳ لیتر در هکتار آن مصرف می شود. این علف کش بسیار کند تر از تری فلورالین توسط نور آفتاب تجزیه می شود و به همین دلیل نیز به صورت پیش رویشی کاربرد دارد. اثر آن روی تاج خروس کمتر از تری فلورالین است.

۴- کلوپیرالید : پس رویشی، برای کنترل برخی از علف های هرز پهن برگ

کلوپیرالید یا لونترال : علف کشی سیستمیک، برگ مصرف، پهن برگ کش با اثری شبه هورمونی که با نام لونترل در ایران ثبت شده است و حاوی ۳۰۰ گرم در لیتر ماده موثره است و مقدار مصرف آن ۰٫۶ تا یک لیتر و در مواردی ۱٫۵ لیتر در هکتار از آن قابل مصرف است. زمان مصرف آن از ۴-۳ برگی علف های هرزبه بعد است. این علف کش را می توان مخلوط با گراس کش ها نیز به کار برد. کلوپیرالید در خاک دوام زیادی دارد و ممکن است باقیمانده آن در خاک برای محصول بعدی گیاهسوزی داشته باشد. از جمله محصولات حساس می توان به سیب زمینی، پنبه، لوبیا و جالیز اشاره کرد و از محصولات مقاوم ذرت، سورگوم و چغندر است. علف های هرز حساس به این علف کش بیشتر از تیره آفتابگردان، یونجه و هفت بند است از جمله کنگروحشی، شیر تیغک، زلف پیر، خارشتر، یونجه زرد، خلر و ترشک. ولی روی علف های هرز گرامینه، گیاهان از تیره شب بو، پیچک صحرایی و پنیرک اثری ندارد.

۵- متازا کلر + کوئین مراک metazachlor + quinmerac یا علف کش بوتریزان استار : این دو علفکش که به نسبت ۱۲٫۵% کوئین مراک و ۳۷٫۵% متازاکلز با فرمولاسیون سوسپانسون با مقدار ۲ تا ۲٫۵ لیتر در هکتار برای مصرف در کلزا توصیه شده است به صورت پیش رویشی مصرف می شود و برخی علف های هرز گرامینه مانند مانند سوروف و پهن برگ هایی مانند بی تی راخ، کیسه کشیش، سیزاب، بابونه و غیره را کنترل میکند. در ایران کنترل آن روی خردل وحشی گزارش شده است (شیمی و همکاران ۲۰۰۷) که در برچسب آلمانی آن اطلاعی از تاثیر روی خردل وحشی توصیه نشده است. برای تاثیر این علف کش رطوبت خاک یا آبیاری یا باران طبیعی پس از مصرف لازم است در غیر این صورت ممکن است کارایی لازم را نداشته باشد.

۶- گرامینه کش ها : این علف کشها همان گونه که از نامشان پیداست تنها روی علف های هرز متعلق به تیره غلات مانند جووحشی، سوروف، یولاف وحشی، ارزن وحشی و گونه های مشابه اثر می کنند. این علف کش ها همگی پس رویشی بوده و بایستی در زمانی که علف های هرز تیره گرامینه ۳ تا ۴ برگی هستند مصرف شوند. اضافه کردن روغن تابستانه به مقدار یک درصد کل محلول یا نیترات آمونیوم و حتی هر دو اثر آن ها افزایش می یابد. از جمله علف کش های زیر، این علف کش ها بایستی زمانی مصرف شود که علف های هرز شاداب و در حال رشد باشند. استرس های محیطی که فعالیت علف های هرز را تحت تاثیر قرار می دهند از اثر علفکش می کاهد. چون این علف کش ها سیستمیک ضعیفند باید ذرات سم تمام برگ ها را بپوشاند. از آنجا که در مزارع گندم در مناطق مختلف بیوتیپ های مقاوم به علف کش های فوپ و دیم گزارش شده است احتمال عدم کارایی این علف کش ها از یکسو و کمک به گسترش مقاومت در علف های هرز گرامینه از سوی دیگر زیاد است.

– ستوکسیدیم یا نابواس: ۲ تا ۲٫۵ لیتر در هکتار
– هالوکسی فوپ ار متیل یا گالانت سوپر : ۱ تا ۱٫۵ لیتر در هکتار
– کوئیزالوفوپ- پی- تفوریل یا پنترا : ۱٫۵ تا ۲ لیتر در هکتار
– کلتودیم یا سلکت سوپر : ۱٫۵ تا ۲ لیتر در هکتار
– سیکلوکسیدیم یا فوکوس : علف‌کش انتخابی، سیستمیک از گروه اکسیم. در مزارع کلزا برای کنترل علف های هرز کشیده برگ به میزان ۲ لیتر در هکتار توصیه می شود.

منبع : م. ر. موسوی. ۱۳۹۰٫ کنترل علف های هرز اصول و روش ها. انتشارات مرز دانش.

گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.

منبع: ف اس پی مارکت

دسامبر 21, 2016
تعیین بهترین زمان برای آبیاری گیاهان

تعیین بهترین زمان برای آبیاری گیاهان

دسته بندی: آبیاری ۲۶ آذر ۱۳۹۵

میزان فتوسنتز و در نتیجه رشد گیاه تابع پتانسیل آب در برگ می باشد. با اینکه حساسیت فتوسنتز و رشد گیاهان مختلف نسبت به تغییرات پتانسیل آب در برگ فرق می کند و مخصوصا سازگاری گیاه به شرایط محیطی خاصی در رابطه با آب بسیار مهم است، اما به طور کلی، سرعت نقصان فتوسنتز بسیار زیادتر از سرعت کاهش آب در گیاه و یا در خاک می باشد.

تعیین بهترین زمان برای آبیاری گیاهان

چگونگی تعیین زمان مناسب آبیاری

میزان فتوسنتز و در نتیجه رشد گیاه تابع پتانسیل آب در برگ می باشد. با اینکه حساسیت فتوسنتز و رشد گیاهان مختلف نسبت به تغییرات پتانسیل آب در برگ فرق می کند و مخصوصا سازگاری گیاه به شرایط محیطی خاصی در رابطه با آب بسیار مهم است، اما به طور کلی، سرعت نقصان فتوسنتز بسیار زیادتر از سرعت کاهش آب در گیاه و یا در خاک می باشد.

بعلاوه بهبود و ترمیم فتوسنتز پس از یک دوره کم آبی با سرعت بسیار کمی انجام می شود و در صورتیکه خسارت شدید باشد، بهبودی کامل فتوسنتز حاصل نخواهد گردید. این تغییرات بیانگر آنند که بایستی از وقوع تنش رطوبتی به شدت جلوگیری نمود. حصول یک عملکرد بالا بدون برنامه ریزی صحیح آبیاری غیر ممکن است.

نقطه پژمردگی دائم چیست؟

تفاوت پتانسیل آب بین برگ و خاک مهمترین عامل در جذب آب از خاک و انتقال آن در گیاه است. همزمان با پایین رفتن درصد رطوبت خاک، پتانسیل آب در برگ نیز پایین رفته و نیروی لازم برای انتقال آب تامین می گردد. اما با پایین رفتن پتانسیل آب در برگ و در نتیجه تنگ یا بسته شدن روزنه ها، فتوسنتز و رشد گیاه کاهش یافته و یا متوقف می گردد و چنانچه کاهش پتانسیل آب ادامه یابد، پژمردگی دائم و مرگ گیاه را بدنبال خواهد داشت.

حساسیت گیاهانی که به شرایط آبیاری عادت کرده اند نسبت به بی آبی بسیار زیاد بوده و خسارت وارده به آن ها در اثر خشکی کم و بیش غیر قابل جبران است. هرگاه آب در خاک با نیرویی برابر ۱۵ اتمسفر نگه داشته شده باشد، گفته می شود که رطوبت خاک در نقطه پژمردگی دائم است. اگر چه گیاهان مقاوم به خشکی و گیاهانی که به خشکی عادت کرده اند در این حد از رطوبت دچار پژمردگی دائم نمی شوند، اما نزول به چنین رطوبت هایی سبب پایین رفتن شدید رشد و عملکرد محصول می شود که با برنامه ریزی صحیح آبیاری و اهداف زراعت منطبق نیست.

رطوبت قابل استفاده و سهل الوصول در خاک

مقدار رطوبتی از خاک را که بین حد ظرفیت مزرعه و نقطه پژمردگی دائم در واقع است، رطوبت قابل استفاده در خاک گویند. مصرف تمامی این رطوبت مطلوب نبوده و گیاه را تحت تنش می گذارد. بخشی از رطوبت قابل استفاده خاک را که گیاه می تواند جذب نماید، بدون اینکه دچار کاهش رشد شود، رطوبت سهل الوصول گفته اند. انجام آبیاری پس از مصرف رطوبت سهل الوصول برای حصول حداکثر ممکنه عملکرد مطلوب می باشد.

عکس العمل گیاهان مختلف در برابر کم آبی

گیاهانی مثل گندم، جو، پنبه، ذرت خوشه ای و نخود از گیاهان مقاوم به خشکی به شمار می روند. در شرایط محدودیت مقدار آب، می توان فواصل آبیاری را در این گیاهان زیاد گرفت و مثلا در صورت کمبود شدید آب هنگامی آبیاری نمود که حدودا ۶۵ تا ۷۵ درصد از کل رطوبت قابل استفاده اکثر خاک های های زراعی مصرف شده باشد، انجام گیرد.

گیاهان در مقابل کم آبی عکس العمل های ظاهری نشان می دهند. کوچک شدن برگ ها، کم شدن تعداد شاخ و برگ، کوتاه شدن دوره رشد و افت عملکرد از عکس العمل های گیاهان هستند. تغییر رنگ یا حرکت برگ ها، عکس العمل کوتاه مدت بعضی از گیاهان مثل یونجه، حبوبات، سویا، پنبه و چغندر می باشند.

اما تغییر رنگ بعضی از گیاهان چند روزی پس از نقصان و حتی توقف رشد گیاهان متوقف می شود. بنابراین، نباید برای انجام آبیاری در انتظار تغییر رنگ برگ ها بود. از طرف دیگر، تغییر رنگ و یا حرکت برگ ها همیشه نشانه کمبود آب در خاک نیست. در شرایطی که هوا شدیدا گرم و شدت نور زیاداست، تعادل بین جذب و دفع آب بهم خورده و علائم کم آبی موقت مشاهده می گردد (حتی اگر که رطوبت خاک در حد ظرفیت مزرعه باشد) و با رفع این شرایط خاص، علائم کم آبی نیز از بین می رود.

با این حال، مطالعات نشان داده اند که لوبیا را در نواحی خنک و مرطوب می توان تا حد اکثر ۵ روز پس از پیدایش رنگ سبز تیره در برگ آبیاری نمود، بدون اینکه این عملکرد آن نقصان زیادی نشان دهد.

چگونگی سازگار کردن گیاهان با شرایط کم آبی و عکس العمل گیاهان به این شرایط

در شرایطی که مقدار آب آبیاری کافی نیست اجبارا بایستی گیاهانی را که پتانسیل سازگاری به شرایط خشکی دارند به شرایط کم آبی عادت داد. این عمل با انجام آبیاری با فواصل زیاد امکان پذیر می گردد. قرار گرفتن گیاه در شرایط کم آبی باعث تغییرات هورمونی در گیاه و تغییراتی در بافت ها و سلولها می گردد و موجب کاهش رشد اندام های هوایی و تغییر فرم توسعه ریشه از طریق تحریک توسعه ریشه های جوان در اعماق مرطوب تر خاک می شود.

(هر چند که ممکن است کل مقدار ریشه نقصان یابد) این تغییرات گیاه را نسبت به خشکی مقاوم می سازند. هزینه این مقاومت، نقصان رشد گیاه و عملکرد می باشد. حساسیت گیاهان نسبت به کمبود رطوبت خاک در مراحل مختلف رشد فرق می کند.

تاثیر کم آبی بر روی سبز شدن بذر:

با اینکه سبز شدن بسیاری از بذرها در رطوبت های کم انجام می شود، اما تاخیر در سبز شدن بذر و پایین بودن سرعت آن سبب تضعیف قدرت رشد گیاهچه می شود. خرابی ساختمان خاک و وجود کلوخه های درشت در اطراف بذر سبب عدم تماس مناسب بذر با خاک شده و از عوامل اصلی در کاهش سرعت و میزان سبز شدن بذرها می باشد. به علاوه، در شرایط جوی و پشته، وجود کلوخه های درشت و خشک سبب عدم فرم گیری پشته و ریزش پشته در اثر فشار چرخ ردیف کار می گردد.

در شرایط وجود کلوخه های درشت و خشک، بهتر است مدتی قبل از کاشت در شرایط کشت مسطح و نیز مدتی قبل از پشته بندی (در شرایط کشت جوی و پشته) آبیاری به عمل آید. عملیات بعدی شامل کاشت در شرایط مسطح و یا پشته بندی و بلافاصله کاشت بذر در روی پشته، در وضعیت گاورو بودن خاک به عمل آید.

کاشت در خاک مرطوب و در نتیجه تماس مطلوب بذر با خاک سبب تسریع و افزایش درصد سبز شدن می گردد. بسته به شرایط جوی، آبیاری پس از کاشت در خاک مرطوب بلافاصله پس از پایان کاشت و یا تا چند روز بعمل می آید. در شرایط کاشت زودهنگام بهاره نواحی نیمه خشک و مرطوب تر، انتظار می رود که خاک در اثر بارندگی های زمستانه مرطوب باشد.

در این شرایط کاشت زودهنگام بهاره نواحی خشک با زمستان نیمه سرد و سردتر نیز امکان آبیاری قبل از کاشت وجود ندارد. زیرا خاک ممکن است به دلیل پتانسیل تبخیر و تعرق و یا وقوع باران، به موقع به حالت گاورو در نیاید و کاشت به تاخیر افتد. در شرایط خاک خشک، اولین آبیاری بلافاصله پس از کاشت به عمل می آید.

چه میزان از رطوبت خاک برای سبز شدن بذر مناسب می باشد

بهترین رطوبت خاک های معمول زراعی برای سبز شدن هنگامی است که ۵۰ تا۱۰۰ درصد از رطوبت قابل استفاده درخاک باقی مانده باشد. هرچندبسیاری از گیاهان زراعی ممکن است پس از مصرف نزدیک به ۷۵ درصد رطوبت قابل استفاده از خاکهای معمول زراعی نیزبا سرعت قابل قبولی سبز شوند.

بیماری قارچی لکه نواری جو

گیاهچه درمراحل اولیه رشد، ریشه توسعه یافته ای نداشته و فقط از رطوبت لایه سطحی خاک می تواند استفاده نماید. قطر لایه سطحی خاک که بذر در آن قرار گرفته است از چند سانتیمتر تجاوز نمی کند. این لایه تحت تاثیرکشش هوا برای جذب آب طی مدت کوتاهی پس از آبیاری، رطوبت قابل استفاده خود را از دست داده، به شدت و به سرعت خشک می شود و بطور فزاینده ای برای سبز شدن بذر نا مناسب می گردد.

آبیاری بافواصل کوتاه (۳تا۴ روز در آب و هوای گرم و خشک) ولی سبک برای مرطوب نگه داشتن لایه سطحی خاک و استقرار گیاهچه لازم است. با گسترش ریشه، به مقاومت گیاه نسبت به خشکی اضافه می شود.

زمان مناسب برای آبیاری گیاه

بسیاری از گیاهان زراعی را هنگامی آبیاری می کنند که حدود ۵۰ تا حداکثر ۷۵ درصد از کل رطوبت قابل استفاده اکثر خاک های زراعی مصرف شده باشد. این میزان رطوبت برابر پتانسیل خاصی از آب در کلیه خاک ها نبوده و برای خاک ها، گیاهان و اقالیم مختلف فرق می کند. از آنجاییکه جذب آب و رشد گیاه تابعی از پتانسیل آب در خاک است، لذا پتانسیل آب در خاک را معیار صحیح تری برای انجام آبیاری دانسته اند.

با این حال، بیشتر متخصصین با توجه به بافت خاک و شرایط اقلیمی موجود، از مصرف رطوبت قابل استفاده در گیاه (به صورت نسبت یا درصد) استفاده کرده و زمان آبیاری محصولات را تعیین نموده اند. شکل ۱ رابطه بین میزان رشد گیاه و رطوبت خاک را نشان می دهد. دیده می شود که حداکثر رشد گیاه در رطوبتی کمتر از حد ظرفیت مزرعه به وقوع می پیوندد، زیرا وجود اکسیژن کافی در خاک نیز برای فعالیت های ریشه ضرورت دارد.

بعلاوه فراوانی رطوبت خاک سبب تحریک رشد رویشی گشته که زیادی آن نامطلوب می باشد. زمان مناسب آبیاری با نوع گیاه و مرحله رشد آن، عمق توسعه ریشه، بافت خاک، کیفیت آب مصرفی و شرایط محیط بستگی دارد. واضح است که چنانچه آب در اختیار زارع نباشد، آبیاری به تاخیر خواهد افتاد و عملکرد محصول نیز پایین خواهد رفت. نیاز گیاهان مختلف به آب و تحمل آن ها در برابر کم آبی متفاوت است.

طی دوران رشد رویشی ممکن است گیاه را پس از مصرف ۵۰ تا ۶۵ درصد از رطوبت قابل استفاده در خاک های معمول زراعی (پتانسیل آب در خاک ۰٫۵- تا ۲- اتمسفر بسته به حساسیت گیاه به تنش رطوبتی) آبیاری نمود. مراحل گل دهی، گرده افشانی، تشکیل و پرشدن سریع دانه حساسیت زیادتری در مقایسه با سایر مراحل رشد درمقابل خشکی دارند.

آبیاری گیاه در این مرحله پس از مصرف ۵۰ تا ۵۵ درصد از رطوبت قابل استفاده در خاک های معمول زراعی (پتانسیل حدود ۵/۰ – اتمسفر) انجام می شود. همراه با کاهش سرعت رشد دانه، از حساسیت گیاه به خشکی کاسته می شود و در نتیجه می توان بر فواصل آبیاریها افزود. همچنین لازم است رطوبت خاک را در مرحله خشک شدن دانه نقصان داد، تا محصول برای برداشت آماده گردد. به این طریق و با نزدیکتر شدن به زمان برداشت فاصله آبیاری ها افزوده می شود.

انجام آبیاری پس از ۶۰ درصد از رطوبت قابل استفاده (پتانسیل آب در خاک حدود ۱- اتمسفر) در زمان کاهش سرعت رشد دانه تا انجام آبیاری پس از مصرف ۷۵ درصد از رطوبت قابل استفاده (پتانسیل آب در خاک حدود ۴- اتمسفر کمتر) در زمان سفت شدن دانه و به عنوان آخرین آبیاری، در محصولات مقاوم به خشکی معمول می باشد.

در گیاهان گل غیرانتهایی، رشد رویشی، تولیدگلهای جدید و پرشدن بعضی از دانه ها با زمان خشک شدن دانه های تولید ده از گلهای قدیمی همراه می باشند. افزایش فواصل آبیاری یا قطع بموقع آبیاری از راههای موثر در محدودسازی تشکیل گل های ناخواسته وکاهش غیریکنواختی رسیدگی این گونه گیاهان است.

رابطه بین زمان آبیاری و سن گیاه

از نقطه نظرآب مصرفی گیاه، بایستی توجه داشت که هر چه بافت های رویشی گیاه توسعه بیشتری داشته باشند به آب بیشتری نیاز می باشد. درعین حال، هرچه گیاه مسن تر گردد، ریشه آن (درصورن عمیق بودن خاک) عمیق تر بوده و حجم بیشتری از خاک را در دسترس دارد. بطور کلی، با پیشرفت رشد گیاه و نیز افزایش فواصل آبیاری، آب بیشتری از خاک تخلیه می گردد و انجام آبیاری سنگین (مصرف حجم زیادی آب در هر آبیاری) ضرورت می یابد.

ضخامت لایه ای از خاک که ریشه در آن فعالیت دارد با نوع گیاه و میزان رشد آن تغییر می کند. مثلا عمق فعالیت ریشه یونجه ای که تازه کاشته شده است ممکن است از۳۰ سانتیمتر تجاوز نکند، اما عمق فعالیت ریشه یونجه سه ساله به بیش از ۲ متر برسد و یا حدود ۸۰ درصد از ریشه سیب زمینی تا عمق ۶۰ سانتیمتری خاک پراکنده است. اماریشه گیاهانی مثل گندم، ذرت و پنبه می توانند تا عمق ۲ متری در خاکهای زراعی نفوذپذیر گسترش یابند.

دستگاه تانسیومتر و بلوک گچی برای تعیین تغییرات رطوبتی خاک

اطلاع از عمق توسعه ریشه وتغییرات رطوبتی خاک (ازسطح تا پایین ترین عمق فعالیت ریشه) برای تعیین زمان آبیاری و تعیین حجم آب مصرفی درهر آبیاری ضرورت دارد. تعیین تغییرات رطوبتی خاک درلایه مذکور تاحدی مشکل است. بهمین جهت غالبا از طریق بکارگیری همبستگی بین تغییرات رطوبتی خاک در عمق خاصی (مثلا عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری) باتغییرات رطوبتی خاک در کل عمق توسعه ریشه نسبت به تعیین زمان آبیاری اقدام می کنند.

به این طریق می توان دستگاههای اندازه گیری رطوبت خاک مثل تانسیومتر (شکل ۱) و یا بلوک گچی ( شکل ۲) را در این عمق قرار داد و یا برای تعیین درصد تخلیه رطوبت خاک وتعیین زمان آبیاری از عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری نمونه برداری کرد. درصورت امکان، بهتراست یک دستگاه اندازه گیری اضافی را در عمق بیشتری (مثلا ۴۵ تا ۶۰) سانتیمتری قرار داد و ایده مناسبتری از وضعیت رطوبتی خاک در ناحیه توسعه ریشه بدست آورد.

شکل ۱ : دستگاه تانسیومتر (شکل سمت چپ) و دو تانسیومتر با طول های متفاوت که در دو عمق مختلف از خاک قرار داده شده اند.

شکل ۲ : دستگاه بلوک گچی که توسط طوری احاطه شده است، در داخل خاک و در داخل عمق اندازه گیری رطوبت قرار داده می شود. بعضی از انواع بلوک گچی فاقد توری محافظ می باشند.

البته دستگاههایی مانند نوترون متر(neutron meter) وجود دارند که می توانند میانگین رطوبت خاک را در محدوده ای از عمق خاک و یا در هر نقطه از خاک تا عمق توسعه ریشه اندازه گیری نمایند. برای این کار، قسمت حساس دستگاه (شکل ) را در لوله های آلومینیومی یا فولادی خاصی که قبلا در خاک و تا عمق توسعه ریشه فرو کرده اند وارد می سازند و با استفاده از منحنی های استاندارد، مقدار رطوبت خاک را می سنجند.

حتما بخوانید فرآیند کاشت جو

رادیواکتیو بودن دستگاه، عدم دقت سیستم در نزدیکی سطح خاک و تاثیر مقدار ماده آلی خاک برنتایج از مشکلات کار با این دستگاه گران قیمت می باشند. از آنجایی که دقت اندازه گیری رطوبت خاک به مقدارماده آلی آن و سایر خصوصیات خاک بستگی دارد، لازم است برای هر خاک منحنی استاندارد مناسب برای سنجش رطوبت آن تهیه گردد.

نقش بافت خاک در تعیین زمان آبیاری

بافت خاک نیز در تعیین زمان آبیاری نقش مهمی دارد. هرچه بافت خاک ریزتر باشد، ظرفیت نگهداری آب بیشتری دارد. برعکس، خاکهای شنی آب کمی در خود نگهداشته و خیلی زود خشک می شوند. پس هرچه بافت خاک درشت تر باشد، فاصله دو آبیاری را کمتر گرفته ولی آبیاری را سبکتر (مصرف حجم کمتری آب در هر با رآبیاری) انجام می دهند. افت پتانسیل آب با مصرف درصد کمی از رطوبت قابل استفاده در خاکهای دارای بافت ریز شدید است. بهمین جهت، درمورد این گونه خاکها درصد تخلیه رطوبتی کمتری مجاز است (شکل ). به عمق خاک زراعی نیز بایستی توجه داشت.

اگرعمق خاک زراعی فقط ۶۰ سانتیمترباشد، محیط توسعه ریشه و ذخیره رطوبتی خاک محدود بوده وگیاه نسبت به تغییرات رطوبتی بسیار حساس خواهد بود. امادرصورتی که عمق خاک زراعی ۲ متر باشد و ریشه گیاه تا این عمق توسعه یافته باشد، مقدار رطوبت زیادتری در اختیار گیاه بوده و حساسیت گیاه نسبت به تغییرات رطوبتی خاک کمتر از حالت قبل خواهد بود. تغییرات رطوبتی درشیبهای مختلف نیز فرق می کند. شیب های رو به شمال رطوبت کمتری نسبت به شیبهای رو به جنوب از دست می دهند. فواصل آبیاری را بایستی در شیبهای رو به جنوب کمتر از شیب های رو به شمال گرفت.

تنظیم فواصل آبیاری برای خاک یا آب شور

چنانچه آبی که برای آبیاری مصرف می شود دارای نمک زیادی باشد و یاخاک شور باشد، پتانسیل اسمزی محلول خاک پایین خواهدبود. در این شرایط، کل پتانسیل آب (جمع پتانسیل های متریک و اسمزی) درخاک، با یک میزان رطوبت ثابت، پایین تر از خاک های غیر شور می باشد. بنابراین، فواصل آبیاری را در خاک های شور و یا هنگامی که آب آبیاری شور است کمتر می گیرند. در صورتیکه پتانسیل آب (جمع پتانسیل های متریک و اسمزی) در خاک معیار آبیاری باشد، مشکلی در تعیین زمان انجام آبیاری خاکهای مختلف وجود نخواهد داشت.

نقش شرایط آب و هوایی در تعیین زمان آبیاری

شرایط آب وهوایی نیز یکی از عوامل مهم در تعیین نیاز به آبیاری است. مقدار آبی که بصورت تبخیر از سطح خاک و بصورت تعرق از سطح گیاه از دست می رود تابع خصوصیات خاک، پتانسیل تبخیر وتعرق، نوع گیاه و مرحله نمو آن است. امروزه با توجه به خصوصیات خاک و اطلاعاتی که در مورد تغییرات روزانه عوامل جوی وگیاهی جمع آوری می کنند و با استفاده از فرمولهایی زمان آبیاری مزارع بزرگ را تعیین می نمایند.

برای تعیین زمان آبیاری مدلها وفرمولهای مختلفی وجود دارند که از بحث درباره آنها خودداری می شود. بطور کلی، هرچه تبخیر و تعرق حقیقی مزرعه شدیدتر باشد، فاصله آبیاری ها را کمتر می گیرند.

تعیین زمان مناسب آبیاری از طریق لمس خاک با دست

پتانسیل آب در خاک، نوع و مرحله رشد گیاه و پتانسیل تبخیر و تعرق بعنوان عوامل موثر در تعیین زمان آبیاری مورد اشاره قرار داده شدند. اما در اغلب موارد ممکن است که وسایل مورد نیاز برای انجام اندازه گیری های لازم جهت تعیین زمان آبیاری در دسترس نباشند. پیداکردن احساسی نسبت به رطوبت خاک برای تعیین زمان آبیاری بسیار مفید است. قاعده کلی آن است که تا هنگامی که رطوبت لمس خاک (بافت متوسط تا سنگین) به خوبی قابل احساس است، نیازی به آبیاری نیست.

جدول وضع خاکهای مختلف را در رطوبت های مختلف نشان می دهد. با استفاده از این جدول می توان زمان آبیاری را با توجه به وضع خاک و نیاز گیاه تعیین نمود. درصورتی که عمق توسعه و منطقه فعالیت ریشه مشخص نباشد، برای نمونه گیری از عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی متری استفاده می گردد. در عمل مقداری خاک را از عمق مورد نظر برداشته، درمشت می فشارند و تغییرات خاک و احساس را نسبت به خاک ارزیابی می کنند.

برای سنجیدن رطوبت خاک با استفاده از این روش، مقداری خاک را برداشته و آن را در دست محکم بفشارید. زمانی که به شکل یک توپ در آمد آن را به آرامی و سه بار به بالا پرتاب کنید با استفاده از جدول شماره ۱ می توان رطوبت نسبی خاک های مختلف و در عمق های مختلف را تعیین کرد.

با این که انجام آبیاری بموقع برای حصول حداکثر عملکرد ممکنه ضرورت زیادی دارد، اما گاهی آب کافی در دسترس نیست. از راههای مقابله با این شرایط، انجام آبیاری تکمیلی و کاشت بصورت “نیمه دیم” است. کاشت نیمه دیم غلات پاییزه و پنبه بهاره در اراضی که ظرفیت نگهداری آب زیادی دارند، انجام پذیر است.

برای کاشت گندم بصورت” نیمه دیم” درمناطق نیمه مرطوب تا مرطوب بطریق زیر عمل می کنند: گندم را در پاییز و بدون انجام آبیاری می کارند و سبز شدن آن را به وقوع باران موکول می نمایند. در پایان زمستان تا اوایل بهار و تا زمانی که آب کافی در اختیار است، محصول را آبیاری می کنند. با کم شدن مقدار آب نسبت به قطع آبیاری گندم اقدام می نمایند. در مورد پنبه “نیمه دیم” بدین صورت عمل می شود که در پایان زمستان زمین را بصورت سیلاب یا نواری، آبیاری سنگینی می کنند و سپس با مساعد شدن هوا پنبه را می کارند.

گاهی نیز تلاقی نیاز محصولات برای آب آبیاری وجود دارد. مثلا در بسیاری نواحی و تا زمانی که جو و گندم نیاز زیادی به آب دارند، کمبود آب آبیاری مشاهده می شود. درنتیجه کاشت محصولات دیگر با مشکل کمبود آب روبرو می باشد. بعضی از کشاورزان در این موقع نسبت به کاشت محصولاتی مانند چغندرقند، که تا حدی به خشکی مقاوم است اقدام می کنند.

ولی پس از استقرار محصول و تا زمانی که محدودیت آب آبیاری وجوددارد، از آبیاری محصول استقرار یافته خودداری می نمایند. این عمل موجب توسعه عمقی ریشه می شود، ولی درهرحال ازعملکرد محصول کاسته می گردد.

جدول ۱- راهنمای تعیین مقدار رطوبت قابل استفاده ای که از خاک خارج گشته

چگونه اثرات سوء ناشی از کم آبی را در گیاه کاهش دهیم

برای آنکه کم آبی خسارت شدیدی به گیاه وارد نسازد، باید رشد اولیه گیاه را تا حدی کنترل نمود. این هدف را می توان با تاخیر در کاشت، کاهش مقدار نیتروژن کودی و انجام آبیاری فاصله دار (آبیاری تاخیری) حاصل نمود. آبیاری تاخیری موجب پیدایش مقاومت به خشکی نیز می گردد.

موفقیت در این گونه برنامه ریزی ها به تاریخ آخرین آبیاری سنگین بهاره، تاریخ امکان آبیاری مجدد، بافت و عمق خاک، نوع گیاه، رقم مورد استفاده (از نظر زودرسی، میزان توسعه بافت های رویشی، عکس العمل ریشه به کاهش رطوبت خاک و به طور کلی مقاومت به خشکی) و شرایط آب و هوایی بستگی دارد.

گردآورنده : سپیده مدنی کارشناس ارشد گیاه پزشکی

منبع:

اف اس پی مارکت

دسامبر 20, 2016
ضرورت انجام عملیات وجین و سله شکنی

ضرورت انجام عملیات وجین و سله شکنی

از بین بردن علفهای هرز با استفاده از وسایل مکانیکی را وجین گویند. تقریبا هر محصولی را می توان با نیروی کارگر وجین نمود، اما وجین گیاهانی که رشد رویشی زیادی داشته و با فاصله ردیف کم و بطور متراکمی کشت می شوند

ضرورت انجام عملیات وجین و سله شکنی

از بین بردن علفهای هرز با استفاده از وسایل مکانیکی را وجین گویند. تقریبا هر محصولی را می توان با نیروی کارگر وجین نمود، اما وجین گیاهانی که رشد رویشی زیادی داشته و با فاصله ردیف کم و بطور متراکمی کشت می شوند (مانند گندم ، بخصوص هنگامی که ارتفاع زیادی یافته باشند، با علفهای هرز بخوبی رقابت می کنند. کنترل علفهای هرز در این محصولات با انجام عملیات صحیح و به موقع خاکورزی طی دوران آیش و تهیه ی بستر، با تامین شرایط مطلوب رشد محصول و یا با استفاده از علف کش ها انجام می شود. وجین معمولا در مورد گیاهان وجینی، (مانند ذرت، سیب زمینی، توتون، چغندرقند، پنبه، و غیره) که بطور ردیفی و با فاصله نسبتا زیاد بین ردیفها (بیش از ۴۰ سانتیمتر)کاشته می شوند، انجام می گیرد. این محصولات، بدلیل محدودیت رشد رویشی هر بوته و پایینی تراکم بوته، قدرت رقابت زیادی با علفهای هرز، به خصوص در اوایل دوره رشد نداشته و عملکرد آنها، در صورت عدم کنترل علفهای هرز، افت شدیدی خواهد نمود. معمولا وجین و سله شکنی این محصولات بطور همزمان و به وسیله آن انجام می شود.

سله چیست؟

سله لایه ی سخت و متراکمی است که در سطح خاکهای نیمه سنگین تا سنگین و تحت فشار آب تشکیل می شود. فشار وارده از برخورد متوالی قطرات باران و یا آبیاری سطحی بر خاکدانه ها و یا کلوخه های واقع در سطح خاک و نفوذ آب به درون آن ها سبب می شود که ارتباط بین ذرات خاک از بین برود ذرات رس آزاد گردند. ذرات رس آزاد شده، در خاک سطحی اشباع از آب نشست نموده و بطور متراکمی بهم می چسبند.

عوامل ایجاد کننده سله در خاک

تخریب ساختمان خاک در اثر خاک ورزی در وضعیت خشک یا خیس بودن خاک بر حساسیت خاک نسبت به عوامل مولد سله می افزاید. کمبود ماده آلی خاک، جایگزین شدن کلسیم توسط سدیم و زیادی رس های منبسط شونده (مانند مونتمورایلونیت و ورمی کولایت) ازعوامل اصلی حساسیت خاک برای تشکیل سله هستند. هنگامی که سدیم دربین ذرات رس قرار می گیرد، موجب پراکندگی آن ها می شود. ذرات رس آزاد شده در اثر جذب آب متورم شده، منافذ خاک را بسته و نفوذپذیری خاک را کاهش می دهند. هنگامی که خاک متوالیاٌ تر وخشک می شود، ذرات رس و یا بدون ساختمان در می آید. به طور کلی، تر و خشک شدن متوالی خاک (در اثر آبیاری یا بارندگی) سبب توسعه خصوصیات و ضخامت سله می گردد. هرچه شدت آسیب به خاک شدیدتر باشد، قطر لایه متراکم شده بیشتر خواهد بود.

اثر سله روی میزان رطوبت خاک

تراکم خاک در سله سبب می شود که لوله های مویین بسیار باریکی تشکیل شوند. در نتیجه، میزان تبخیر از سله مرطوب بسیار شدید است. باخشک شدن سله، از ظرفیت هدایت هیدرولیکی آن کاسته می شود و میزان تبخیر نیز کاهش می یابد سله در اثر خیس شدن منبسط می شود و فاصله بین ذرات رس را آب پر می کند. به همین جهت نفوذپذیری سله خیس نسبت به آب و هوا بسیار کم است. نفوذ پذیری سله خیس نسبت به آب و هوا بسیار کم است. نفوذ پذیری سله خیس نسبت به آب تا حدود ۲۰۰ برابر کمتر از خاک تغییر نیافته واقع در زیر آن می باشد. این اوامر مشکلاتی را در آبیاری بوجود می آورد، تهویه خاک را محدود می سازد و شرایط مناسبی را برای فرسایش خاک به وجود می آورد.

اثر سله روی جوانه زنی بذور

سله وزن مخصوص ظاهری زیادی داشته و پس از خشک شدن بسیارسخت می شود و مانع رشد ریشه ها و خروج جوانه ها و سبز شدن بذر میگردد. دراغلب موارد، جوانه ها بطور افقی در زیر سله رشد ریشه ها و خروج جوانه ها و سبز شدن بذر می گردد. در اغلب موارد، جوانه ها بطور افقی در زیر سله رشد می کنند تا راهی از میان شکافهای سله به بیرون پیدا نمایند ( سله در اثر خشک شدن منقبض شده و ترک می خورد ). هرچه گیاهچه درشت تر باشد، به شکافهای بزرگتری در سله برای خروج نیازمند است. در صورتی که جوانه نتواند مقاومت سله را شکسته و آن را شکسته وآن را شکاف دهد و یا از میان ترکهای سله خارج گردد، سبز شدن دچار اشکال می شود و رشد گیاهچه نیز کاهش می یابد. گاهی لپه های درشت در میان شکافهای سله گیر می کنند و در اثر تداوم رشد محور زیر پله، قطع می شوند.

نزدیکی بذرهای گیاهان دو پله به یکدیگر به شکستن مقاومت و ایجاد شکاف در سله کمک نموده وسبز شدن بذرها را تسهیل می نماید. لپه های گیاهان دوپله که به روش برون خاکی (اپی جیل یا برون خاکی) سبز می شوند، هنگام خروج از خاک غالبا شکافی طولی در جهت ردیف کاشت بوجود می آورند. هرگاه بذرها به یکدیگر نزدیک شده باشند و در نتیجه این شکافها بهم بپیوندند، مقاومت سله بهتر شکسته شده و بخوبی سبز می شوند. به همین جهت کاشت متراکم اینگونه بذرها به سبز شدن آن ها کمک می کند. اما بکار گیری چنین تراکمی موجب اتلاف مقدار زیادی بذر شده و هزینه تنک کردن بعدی را افزایش می دهد به همین جهت، در شرایطی که خاک سله ضخیم و سختی می بندد و بذر به سله و تراکم خاک حساس است، بعضی از کشاورزان آبیاری قبل از کاشت بعمل می آورند.

حتما بخوانید چگونه برداشت گوجه فرنگی را دو برابر کنیم

با پیدایش امکان ورود به زمین، با استفاده از میخ های چوبی بزرگی به قطر ۲ تا ۳ سانتیمتر، سوراخ های نسبتا عمیقی ( گاه تا عمق نزدیک به ۱۰ سانتیمتر ) با فواصل مورد نظر در خاک ایجاد می کنند. بذر تازه جوانه زده را در ته سوراخ قرار می دهند و روی بذر را شن ریخته و یا سوراخ را با کلوخه های کوچکی می پوشانند تا رطوبت سوراخ از دست نرود. بذر با استفاده از محیط مرطوب سوراخ بخوبی سبز می شود. در این روش، تا سبز شدن کامل بوته ها، آبیاری بعمل نمی آید.
سله مرطوب مقاومت فیزیکی کمی دارد. به همین جهت ممکن است با انجام آبیاری به فواصل زمانی کوتاه، سله را مرطوب و نرم نگهداشت تا سبز شدن تسهیل گردد. اما این عمل موجب محدودیت تهویه و سردی خاک می گردد و از این طریق سبز شدن به تاخیر می افتد. آبیاری به فواصل زمانی کوتاه برای نرم نگهداشتن سله، بخصوص در هوای سرد، نامطلوب می باشد.

سله شکنی

مهمترین راه مبارزه با سله افزایش ماده آلی خاک و بهبود ساختمان خاک است. خاکدانه هایی که دارای ماده آلی زیادی هستند پایدار بوده، مقاومت زیادی در مقابل فشار آب دارند و متلاشی نمی گردند. اما در این صورت پیداش سله، لازم است سله شکنی انجام گیرد. درباره مفید بودن سله شکنی در محصول استقرار یافته تحت شرایط کشت آبی نواحی خشک و نیمه خشک اتفاق نظر نیست. گفته می شود که در این شرایط، هنگامی می توان وارد زمین شد و سله شکنی نمود که خاک سطحی خشک شده و در نتیجه مقاومت زیادی در مقابل انتقال موئینگی رطوبت پیدا نموده و عملا بصورت عایقی برای تبخیر رطوبت ذخیره شده در خاک عمقی می نماید. اما تا زمانی که سله خشک شود، مقدار قابل توجی از رطوبت خاک از دست می رود.

از سوی دیگر، سله خشک، شکاف می خورد و خاک عمقی مرطوب تر را در معرض هوا و تبخیر قرار می دهد. با تداوم خشک شدن سله، شکاف ها بیشتر و بزرگتر می شوند و رطوبت خاک عمقی به تدریج از دست می رود. بعلاوه، جلوگیری از تبخیر رطوبت خاک عمقی تنها هدف سله شکنی نیست. سله خاکهای رسی و خاکهایی که فاقد ساختمان هستند بسیار ضخیم بوده و مانع بزرگی در مقابل نفوذ آب و هوا بداخل خاک می باشد. سله شکنی این نوع خاکها موجب بهبود نفوذ آب وهوا به داخل خاک می باشد. سله شکنی این نوع خاکها موجب بهبود نفوذ آب و هوا بداخل خاک گشته و طول دوره شرایط غیر هوازی را پس از هر آبیاری بشدت کاهش می دهد و رشد گیاه را بهبود می بخشد. بعلاوه، هر بار سله شکنی موجب بهبود نفوذپذیری خاک برای دو تا سه آبیاری بعدی نیز می گردد و تبخیرازخاک راطی مدت فوق کاهش می دهد.
در نواحی پرباران، چه درکشت دیم و چه در کشت آبی، لازم است که خاک به دفعات زیادی سله شکنی شود. این عمل امکان نفوذ آب باران را به داخل خاک به وجود آورده، از فرسایش جلوگیری می کند و با پیشگیری از تبخیر، سبب حفظ رطوبت ذخیره شده در خاک می گردد.

وجین

علف های هرز نیز طی عملیات سله شکنی کنترل می شوند. بنابراین وجین و سله شکنی با یک وسیله یا ماشین انجام می گیرد. آنچه در زیر بحث می شود در شرایط کشت دیم و آبی صادق است. مهم خشک بودن خاک و امکان ورود به زمین برای انجام عملیات وجین و سله شکنی می باشد.
کارگر از وسایلی مانند چاقو، داس کوتاه، کج بیل، شفره، بیلچه و یا چنگک استفاده و علف های هرز را از ریشه قطع می کند. حرکت این وسایل در خاک و بیرون کشیدن علف های هرز موجب باز شدن خاک و سله شکنی می گردد. همزمان با وجین و سله شکنی، می توان تنک کردن محصول را نیز عملی ساخت. امتیاز کار کارگر بر ماشین آن است که کارگر می تواند وجین روی ردیف کاشت را نیز در هر مرحله ای از رشد به اجرا گذارد. وجین و سله شکنی مزارع بزرگ، بدلیل اتلاف وقت و هزینه بالا، با دست عملی نیست و با ماشین انجام می شود. کار علف زنی با کارگر در محصولات ردیفی (وجینی) به ۱۰۰ تا ۴۰۰ ساعت در هکتار وقت نیاز دارد. در شرایط وفور علف ها و در محصولاتی که پوشش کاملی روی زمین به وجود نمی آورند و تکرار عمل ضرورت دارد، این مدت ممکن است به ۶۰۰ ساعت طی فصل رشد برسد.

عملیات وجین و سله شکنی ممکن است در زمان های زیر انجام پذیرد :

۱- وجین و سله شکنی قبل از کاشت : در مواردی، پس از انجام عملیات خاک ورزی اولیه و یا پس از اتمام عملیات تهیه بستر، باران های زیادی ریزش می یابند و یا آبیاری انجام می شود که در نتیجه خاک سله می بندد و یا علف های هرز گسترش می یابند. برای وجین و سله شکنی زمین های مسطح می توان از دیسک، دندانه، چنگک گردان و انواع کولتیواتورها استفاده نمود. این وسایل خاک را به طور سطحی سله شکنی می کنند و علف های هرز را از بین می برند. برای وجین و سله شکنی در شرایط جوی و پشته ممکن است از واحدهای مستقل چنگک گردان استفاده نمود.

حتما بخوانید پوسیدگی ریشه گندم

برای این عمل، ارتفاع کار چنگک ها را طوری تنظیم می کنند که یک گروه از چنگک ها روی پشته ها و گروهی دیگر در درون جوی ها عمل نمایند. عملیات این مرحله و نیز مراحل بعدی باید در عمق ۲ تا ۵ سانتی متری انجام شود، تا ضمن کنترل علف ها، بذر جدیدی به سطح نیاید. به طور کلی، عملیات خاک ورزی پس از آماده سازی بستر کاشت در کنترل علف های هرز چند ساله خزنده موثر نیست. زیرا اندام های تکثیر این علف ها در اعماق خاک قرار داشته و ابزارهای وجین قادر به آسیب رساندن به آن ها نیست.

دستگاه وجین کن (Finger weeder)

۲- وجین و سله شکنی در مرحله سبز شدن : وقوع باران یا آبیاری پس از کاشت سبب می شود که خاک سله بسته می شود که خاک سله بسته و سبز شدن محصول دچار اشکال شود. این عمل در محصولاتی که به صورت هیپوجیل سبز می شوند و یا ساقه چه آن ها انعطاف کافی داشته و غیر شکننده است (مانند ذرت، آفتابگردان، گلرنگ، پنبه، بادام زمینی و سیب زمینی) انجام پذیر می باشد. چنگک گردان و دندانه سبک انگشتی برای جوی و پشته مناسب می باشند. دستگاه های مورد استفاده، روی و بین ردیف های کاشت را مورد سله شکنی مختصری قرار می دهند و سبز شدن محصول را تسهیل می سازند.

طی این عمل علف های هرز بسیار جوان و تازه سبز شده نیز کنترل می گردند. زمان دقیق عمل به نوع محصول، ضخامت سله، رطوبت خاک و وسیله مورد استفاده بستگی دارد. تلفیق عوامل فوق بایستی به نحوی باشد که عمل با حداقل خسارت به محصول همراه باشد. برای کاهش آسیب به محصول و افزایش اثر بخشی عمل وجین، لازم است بذر محصول به طور عمقی کاشته شده باشد. در زمان عمل، علف های هرز بسیار جوان باشد تا ریشه سطحی داشته و در اثر کار ماشین از بین برود. همچنین خاک سطحی خشک باشد تا عمق نفوذ دستگاه محدود بوده و به ریشه محصول آسیبی نرسد. تنش رطوبتی مختصر در محصول سبب افزایش انعطاف ساقه چه آن شده و در نتیجه کمتر از حرکت انگشتی های دستگاه آسیب می بیند. تنش رطوبتی شدید در علف هرز سبب افزایش آسیب پذیری آن می گردد. به همین لحاظ، روزهای آفتابی برای وجین مطلوب تر است.

۳) وجین و سله شکنی پس از پایان تنک کردن: معمولا پس از پایان تنک کردن محصول، آبیاری بعمل می آید. چنانچه پس از پایان تنک کردن فرصت کافی موجود است و عجله زیادی در انجام آبیاری نیست، می توان وجین و سله شکی را نیز در بین ردیف های کاشت با فاصله ردیف کاشت بیش از ۳۰ سانتی متر را بسته و به عرض چرخ تراکتور به اجرا گذاشت و سپس آبیاری کرد. واحدهای مستقل چنگک گردان و یا انواع کولتیواتورهای پاشنه ای یا رتیواتوری برای این کار مناسب می باشند. وجین علف های هرز جوان ممکن است به وسیله برس های نایلونی که توسط توان دهی، تراکتور می چرخد، به عمل آید. این بررسی ها علف های هرز جوان را کاملا ریشه کن کرده و در سطح خاک رها می سازند.
واحدهای وجین کننده و سله شکن باید بین ردیف های کشت عمل نموده و به بوته های محصول آسیبی نرسد. پاشنه های کولتیواتور در دستگاه های جدید در زیر تراکتور قرار داده می شود تا همراه با حرکت تراکتور جابه جا شده و به ردیف های کشت آسیبی نرساند. در دستگاه های جدید تر، مکان کار پاشنه توسط راننده یا کارگر و به کمک سیستم های هیدرولیک قابل جابه جائی و کنترل است. در دستگاه های مدرن، عمل هدایت و جابه جائی پاشنه های کولتیواتور به کمک دوربین (یا دوربین های) کامپیوتری انجام می شود. علف های هرز نزدیک به ردیف های کاشت توسط دستگاه های قدیمی قابل کنترل نیستند. این علف ها رقابت زیادی با محصول برای عوامل رشد می نمایند و باید کنترل گردند. برس های نایلونی افقی یا عمودی و کولتیواتورهای افقی که راس آن ها به انگشتی لاستیکی ختم می شود می تواند علف های هرز نزدیک به ردیف کاشت محصول را با کمترین آسیب ممکن به محصول کنترل نماید.

کولتیواتور با برس های عمودی

منبع :م. ر. خواجه پور. ۱۳۹۳٫ اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان.

گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.

دسامبر 15, 2016
مهم ترین علف های هرز یکساله باریک برگ گندم

مهم ترین علف های هرز یکساله باریک برگ گندم

این گیاهان همان گونه که از نامشان پیداست دوره زندگی آن ها کمتر از یک سال طول می کشد. تکثیر آن ها عموما توسط بذر صورت می گیرد. زندگی بعضی از علف های هرز این گروه به حدود ۹ ماه می رسد و بعضی از آن ها خصوصا در مناطق خشک از رویش تا بذردهی حدود ۶ هفته عمر می کنند. جهت مطالعه مقاله در ادامه با ما همراه باشید…

مهم ترین علف های هرز یکساله ی باریک برگ مزارع گندم

مهم ترین علف های هرز یکساله باریک برگ گندم

مقدمه :

این گیاهان همان گونه که از نامشان پیداست دوره زندگی آن ها کمتر از یک سال طول می کشد. تکثیر آن ها عموما توسط بذر صورت می گیرد. زندگی بعضی از علف های هرز این گروه به حدود ۹ ماه می رسد و بعضی از آن ها خصوصا در مناطق خشک از رویش تا بذردهی حدود ۶ هفته عمر می کنند.

علف های هرز یکساله را از زمان رویش به دو گروه تقسیم می کنند :

۱- علف های هرز یکساله زمستانه (Winter annual)

۲- علف های هرز یکساله تابستانه (Summer annual )

علف های هرز یکساله زمستانه : به گیاهانی اطلاق می گردد که قادرند در حرارت های کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد، در پاییز قبل از یخبندان و یا اواخر زمستان پس از برطرف شدن یخبندان جوانه بزنند. این گروه غالبا دوره سرما را به حالت Rosett به سر برده و در بهار گل داده و از بین می روند و بقیه سال را بصورت بذر می گذرانند. مانند یولاف وحشی Avena ludoviciana ، تربچه وحشی Raphanus raphanistrum و بسیاری از گیاهان خانواده شب بو Crucifera .

علف های هرز یکساله تابستانه : این گروه از گیاهان قادرند در حرارت های بالای ۱۴ درجه سانتیگراد جوانه بزنند. گیاهانی هستند که پس از گرم شدن هوا از اوایل تا اواخر بهار جوانه زده و در تابستان گل و میوه داده و از بین می روند و زمستان را به صورت بذر به سر می برند. مثل تاج خروس (Amaranthus retroflexus) و تاجریزی (Solanum nigrum ).

شناسایی علف های هرز کشیده برگ:

علف های هرز کشیده برگ در مراحل اولیه با مقایسه محل ساقه آغوشی برگ و وجود یا عدم وجود گوشواره و بلندی زبانک، قابل شناسایی می باشند.

۱- یولاف وحشی Avena ludoviciana Darieu

مشخصات : یکساله، زمستانه از تیره غلات، ریشه انبوه، ساقه ها ایستاده و انبوه. طول ساقه تا ۱۳۰ سانتی متر هم می رسد. لیگول غشایی، برگ ها بلند، خوشه باز، سنبلچه دارای گلوم بزرگ محتوی ۳-۲ گل، بذر ۱٫۵ سانتی متر و پوشیده از موهای قهوه ای بلند. در گندم های زمستانه بیشتر گونه ludoviciana و در گندم های بهاره و مناطقی که زمستان ملایم دارند بیشتر گونه ی fatua دیده می شود. فرق یولاف بهاره یا گونه fatua با یولاف زمستانه (ludoviciana) در آنست که بذر یولاف بهاره انفرادی است و به آسانی از هم جدا می شود ولی بذر یولاف زمستانه جفتی است و جدا نمی شود.

تفاوت یولاف با گندم : گندم و جو دارای گوشوارک اند در صورتیکه یولاف گوشوارک ندارد. برگ نورسته گندم در جهت ساعت پیچ می خورد ولی در یولاف خلاف جهت عقربه های ساعت.

قسمت های مختلف علف هرز یولاف وحشی

۲- چچم Lolium rigidum ، L. temulentum ، L. persicum

مشخصات : چچم گیاهی است یکساله، متحمل به شوری با ارتفاع ۲۵ تا ۷۵ سانتی متر. با برگ های باریک و در جوانی براق بدون مو، غلاف برگ صاف، فاقد مو و ضمائم و پهنک آن مسطح و باریک است. زبانک غشایی که طول آن به ۳ میلی متر هم می رسد، داری گوشوارک کوتاه به طول حداکثر ۲ میلی متر و یا فاقد آن. سنبله های این گیاه راست، سخت، مسطح و طول آن ها به ۱۲ میلی متر می رسد. سنبلچه های چچم مسطح، پهن و فشرده اند که ۶ تا ۸ گل در آن ها دیده می شود و به طور منفرد و متناوب در دو ردیف روی ساقه گل دهنده قرار گرفته اند. طول گلوم تا ۳ میلی متر است. دانه چچم داخل دو گلومل قرار گرفته و بدون مو است. طول بذر چچم ۲ تا ۵ میلی متر است. وجه تشخیص چچم یکساله از چچم دائمی پیچیده بودن جوانترین برگ به دور خود است. آرد حاصل از بذر چچم ، موجب سردرد ، تهوع و مسمومیت می شود.

حتما بخوانید مهم ترین علف های هرز پهن برگ گندم

علف هرز چچم Lolium rigidum

۳- جو وحشی یا جو موشی Hordeum murinum

مشخصات : گیاهی است علفی، یکساله که بیشتر در اراضی بایر دست خورده، اطراف انهار و درختکاری های مزارع یونجه می روید، ایستاده به ارتفاع ۱۵ تا ۴۰ سانتی متر که توسط بذر تکثیر می یابد. ساقه های آن متعدد و قاعده ای، برگ ها تا ۲۵ سانتی متر و نوک تیز، فاقد کرک یا دارای کرک کم، غلاف برگ و بخش های قاعده ای آن کم وبیش کرک دار است. گوشوارک بلند و ساقه را در بر می گیرد. گل آذین دارای سنبله های استوانه ای شکل به طول ۳ تا ۷ سانتی متر و پهنای ۱۰ تا ۱۵ میلیمتر، گلوم ها زبر، سخت، خارمانند، تقریبا بدون کرک یا حاشیه کرک دار و طول آن ها تا ۱۲ میلی متر. گلچه های کناری سنبلک تک جنسی و تقریبا تحلیل یافته و دارای ریشکی کوتاه است. بذرهای این گیاه کوچک و طول آن چهار برابر پهنای آن است.

بخش های مختلف علف هرز Hordeum murinum

۴- جو وحشی یا جو دره Hordeum spontaneum L. Koch

مشخصات : جو دره (جو وحشی) گیاهی یکساله با تنوع ژنتیکی بالا، ساقه ی آن ایستاده، علفی و ماشوره ای که ارتفاع آن تا ۱۲۰ سانتی متر می رسد. برخی از منابع آن را زیرگونه ای از جو زراعی می دانند. برگ ها تخت، باریک، زبانک کوتاه و گوشوارک نسبتا آزاد می باشد. چرخش برگ ها در مرحله گیاهچه ای به سمت راست می باشد. گل آذین آن سنبله، برگشته، متراکم و با محوری شکننده و بی دوام است. بندها مسطح که که در کنارها مژه دار می باشند. سنبلچه ها تک گل و در روی کمان های محوری سه به سه قرار گرفته اند. پوشه ها درفشی، سیخک مانند و سیخک پوشینه ۱۵-۷ سانتی متر و دارای قاعده سخت می باشد.

علف هرز Hordeum spontaneum L.

تفاوت جو دره با چاودار : در مرحله نورستگی برگ جو دره سبز اما در چاودار قرمز است، گوشوارک در جودره بلند و آزاد ولی در چاودار کوتاه و بدون کرک است.

۵- خونی واش = علف قناری = فالاریس Phalaris Minor Ritz.

مشخصات : گیاهی است یکساله زمستانه، با ارتفاع ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر، از تیره غلات، گونه های قالب آن در ایران Phalaris minor و Phalaris brachystachys هستند. در مزارع غلات، زمین های بایر، باغ، یونجه، کلزا و زعفران می روید. از مشخصات گونه های غالب فالاریس در ایران آن است که اگر ساقه جوان آن با ناخن فشرده شود محل فشرده شده رنگ تیره به خود می گیرد. ساقه ها متعدد، غلاف برگ آزاد، رنگ برگ سبز تیره مایل به آبی، زبانک بلند و غشایی با طول حداکثر ۱ سانتی متر و فاقد گوشوارک. خوشه ها ۲ تا ۴ سانتی متر، در کنار گل براکته های برگ مانند به رنگ سبز با متن قهوه ای و رگه های روشن طولی.

بخش های مختلف گل آذین، ساقه و بذر علف هرز فالاریس

۶- دم روباهی کشیده Alopecurus myosuroides

گیاهی است با ساقه هایی به درازای ۶۰ سانتی متر، متعدد و متراکم. در انتهای هر ساقه، سنبله باریک و طویل ریشکدار به طول ۳ تا ۱۰ میلی متر. برگ ها دارای لیگول غشایی، گلوم های آن نوک تیز و مایل به سفید است که سه رگبرگ سبز رنگ دارد، پوشینه های دم روباهی باریک به درازای گلوم آن است. در محل غلاف زبانک غشایی دیده می شود. دانه به طول ۳ میلیمتر و پوشیده توسط دو گلوم است. از گونه های دیگر دم روباهی A.agrestis و A.pratensis را میتوان نام برد. دم روباهی از علفهای هرز مزارع گندم، جو، بادام زمینی، ذرت، باغهای سبزی و صیفی و نیز زمینهای آیش است.

حتما بخوانید بهترین روش های مبارزه با علف های هرز

دم روباهی کشیده Alopecurus myosuroides

۷- چاودار وحشی Secale cereal L.

چاودار خودرو یا وحشی گیاهی است زراعی که وجود آن در گندم علف هرز تلقی می شود. ارتفاع آن به بیش از یک متر می رسد و معمولا بلندتر از گندم است. برگ ها تخت و زبرند و پهنای آن ها حدود یک سانتی متر است و رنگ آن ها در مقایسه با برگ گندم به آبی متمایل تر است. غلاف باز، لیگول گرد و غشایی، گوشوارک کوچک و کم و بیش سفید و گاهی هم فاقد گوشوارک. خوشه پهن، با ریشک های نسبتا کوتاه. خوشچه دارای سه گل که یکی از آن ها نازا است. گلوم ها باریک. لما پهن و بدون پرز، منتهی به ریشک، دانه لخت و باریک تر از گندم. بذر آن از حدود یک درجه بالای صفر شروع به جوانه زنی می کند ولی حرارت مناسب برای جوانه زنی آن ۱۲ تا ۱۸ درجه سانتی گراد است.

چاودار وحشی Secale cereal

متأسفانه به علت شباهت های زیادی که چاودار با گندم دارد، علف کش مناسبی برای کنترل آن در مزارع گندم وجود ندارد. با توجه به کاهش محصولی که این علف هرز در مزارع گندم ایجاد می کند، لزوم کنترل آن با روش های مکانیکی و زراعی، بیش از پیش احساس می شود. پس از برداشت گندم، بذر چاودار بر سطح خاک می ریزد. ضمن آنکه مقداری نیز همراه با محصول برداشت می شود که دستگاه های بوجاری موجود، قادر به جداسازی بذور چاودار از گندم نمی باشد. از طرفی اکثر کشاورزان گندم کار، گندم بذری مزارع را، خود، تأمین کرده و از همان بذرهای آلوده استفاده نموده و سبب گسترش آلودگی می شوند. توصیه می شود برای جلوگیری از گسترش آلودگی مزارع به چاودار، بذرهای عاری از علف های هرز چاودار، در اختیار کشاورزان قرار گیرد.

۸- بروموس آویخته ( علف پشمکی ) Bromus tectorum

گیاهی است یکساله،از خانواده Poaceae که با بذر تکثیر میکند. با ارتفاع۱۰تا ۷۵سانتی متر. غلاف و پهنک برگهای آن از کرکهای نرم و فشرده ای پوشیده شده و دارای زبانک کوتاه است. گل آذین آن خوشه ای مرکب باریک و آویزان بوده ودارای سنبلچه های شمشیری و کشیده با ریشکهای یک تا یک و نیم سانتیمتری بنفش است. لیگول بصورت غشایی و دندانه دار، رنگ گلوم های خارجی و رنگ گیاه بالغ در هنگام بلوغ قرمز یا ارغوانی است. گلوم خارجی روی بذر طویل بوده، باریک و دارای ۷-۵ رگه و سیخک بلند می باشد.

علف هرز بروموس

جدول زیر کارایی علف کش های ثبت شده جهت کنترل علف های هرز باریک برگ مزارع گندم و جو را نشان می دهد.

*** کنترل خوب ** کنترل متوسط * کنترل ضعیف – بدون تاثیر ؟ اطلاع دقیق وجود ندارد.

منبع : م، ر. موسوی. ۱۳۹۰٫ کنترل علف های هرز اصول و روش ها. انتشارات مرز دانش.

توصیه های فنی مدیریت کنترل شیمیایی علف های هرز گندم. وزارت جهاد کشاورزی. سازمان حفظ نباتات. اسفند ۱۳۹۲٫

گرد آورنده : سپیده مدنی- کارشناس ارشد بیماری شناسی.

دسامبر 14, 2016
مهم ترین علف های هرز پهن برگ گندم

مهم ترین علف های هرز پهن برگ گندم

مهم ترین علف های هرز پهن برگ مزارع گندم : بی تی راخ از علفهای هرز مزارع گندم، جو، سبزی و صیفی، چغندرقند و نیشکر است. گیاهی است یکساله از خانواده Rubiaceae (رناس) با ساقه هایی چهارگوش که بلندی آن تا۱۰۰ سانتیمتررسیده وپوشیده از کرکهای خشن قلاب مانند است. در ادامه مقاله به انواع آن می پردازیم با ما همراه باشید…

مهم ترین علف های هرز پهن برگ مزارع گندم

۱- بی تی راخ، شیر پنیر، علف شیر، درکو Galium tricornutum Dandy.

Cleavers , Goose Grass , Herrif , Stichy Willie

بی تی راخ از علفهای هرز مزارع گندم، جو، سبزی و صیفی، چغندرقند و نیشکر است. گیاهی است یکساله از خانواده Rubiaceae (رناس) با ساقه هایی چهارگوش که بلندی آن تا۱۰۰ سانتیمتررسیده وپوشیده از کرکهای خشن قلاب مانند است. تولید مثل آن توسط بذر صورت میگیرد. برگها پیرامونی و دارای ۸-۶ برگ در هر قسمت میباشد. برگها باریک ونیزه ای و در پایه نازک شده و دارای موهای زبر در حاشیه می باشد. گلهای آن کوچک، سفیدرنگ و چهار قسمتی هستندکه برروی ساقه های کوتاه جانبی قرار دارند. میوه دو قسمتی بوده و هر نیمه تقریبا گرد است. بی تی راخ با ساقه های بلند و کرکهای خشن قلاب مانند، به دور ساقه های غلات پیچیده، به هنگام برداشت محصول ایجاد مشکل میکند. بی تی راخ دارای سه پرچم است که به جدار جام چسبیده اند. گل آذین گرزن محوری است که از مجموع سه گل تشکیل یافته است. گونه دیگر Galium aparine است که در اروپا فراوان است.

علف هرز بی تی راخ

۲- پنیرک Malva neglecta Wallr.

از تیره Malvaceae گیاهی است یکساله زمستانه یا دو ساله خزنده یا نیمخیز با ساقه های علفی و گسترده که قطر بوته ها به حدود ۲۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر می رسد. برگ های این گیاه ساده، قلبی شکل و به طور متناوب روی ساقه قرار گرفته اند. رگبرگ های پنجه ای دارند و مو های ستاره ای شکل چند سلولی آنها را تزیین کرده است. ازدیاد آن از طریق بذر صورت می گیرد و گله منظم با ۵ گلبرگ به رنگ صورتی روشن تا سفید و هرمافرودیت است. میوه پنیرک شیزوکارپ، گرد، فشرده و سطح خارجی آن نا صاف و خشن است و دانه های آن قهوه ای رنگند این گیاه معمولا در زمین های زراعی و بایر و مرطوب دیده می شود .نوعی از آن که احتمالا گونه Montana یا Rotundifolia است در خوزستان و جیرفت در مزارع گندم می روید که بسیار سخت جان و خسارت زا است. نوعی دیگر نیز که برگ های بزرگتر و گل های درشت بنفش دارد و گونه ی M. sylvestris می باشد در باغ ها می روید.

علف هرز پنیرک

۳- هفت بند ریز برگ L. polygonum aviculare

KNOT GRASS

گیاهی است یکساله تابستانه از خانواده ی Polygonaceae، که در باغها، مزارع چغندرقند، سبزی و صیفی، توتون، مراتع و زمینهای بایر می روید. گیاهی است خزنده با ساقه های سیم مانند به رنگ سبز با گرایش به بنفش تا خاکستری که طول آن گاهی از یک متر بیشتر است. برگهای باریک و نیزه ای شکل آن به صورت متناوب بر روی ساقه قرار گرفته اند و غالباً بر روی سطح آنها لکه های بنفش یا صورتی به شکل عدد ۷ مشاهده میشود، طول برگ ها ۱ تا ۳ سانتی متر و دمبرگ به صورت اوکرا اطراف ساقه را در بر می گیرد. گلها بدون گلبرگ، پتالوئید قرمز تا سفید که از آکرا خارج می شود. قطر گل ۵/۱ تا ۵ میلیمتر و ۵ تا ۸ پرچم دارد. میوه فندقه، ۳-۱ میلیمتر طول و به رنگ قهوه ای. این گیاه ریشه سطحی دارد و از طریق بذر تکثیر می یابد. بذر آن در مناطق معتدل در اسفند تا فروردین جوانه می زند و در تمام طول سال بذر می دهد. ساقه های این علف ممکن است در قسمتهای تحتانی تولید ریشه های فرعی کند. گره های آن مشخص است مانند سایر گونه های این خانواده دارای غلاف غشایی مشخص است. هفت بند گیاهی موثر در درمان عفونتهای معده و روده و اختلالات کلیوی است.

علف هرز هفت بند ریز برگ

۴- سلمک = سلمه تره = سلیمک Chenopodium album

Common lambsquarters , Fat hen

از خانواده ای به نامChenopodiaceae یا اسفناجیان، گیاهی یکساله به ارتفاع ۳۰ تا ۱۵۰ سانتی متر که توسط بذر تکثیر می یابد. سلمه تره جزء علفهای هرز مهم مزارع پنبه، چغندرقند، توتون و ذرت و باغهای سبزی و صیفی بشمار می‌رود. ساقه آن دارای شیار و منشعب به رنگ سبز تا ارغوانی است. برگ ها ضخیم و گوشت دار، متناوب، سطح زیرین آن متمایل به سفید و طول آن ۳ تا ۶ سانتی متر است. دمبرگ دارد و از نظر شکل با یکدیگر متفاوت و تخم مرغی تا سر نیزه ای هستند. حاشیه آن ها غالبا در دوطرف برگ بطور قرینه لوب دار است. سطح بالایی لپه ها به رنگ سبز مات و سطح زیرین آن ارغوانی روشن همراه با ذرات بلور مانند شفاف است. اولین برگ های حقیقی به صورت متناوب ظاهر می شوند. ریشه ها عمیق ولی دارای انشعابات بسیار زیاد است و گسترش فراوانی دارد. گل آذین ها هرمی شکل، گل ها کوچک و متمایل به سبز که توسط پنج قطعه گلپوش سبز متمایل به سفید و آردی احاطه شده است. گل ها در انتها گیاه یا انشعابات آن قرار گرفته و بدون دمگل هستند. هر گیاه حدود ۳۰۰۰ بذر تولید کرده که این تعداد گاهی به ۲۰۰۰۰ عدد نیز می رسد. بذرها گرد به قطر ۱ میلیمتر سیاه تا قهوه ای. گونه های دیگر این گیاه C. murale ، C. vulvaria و C. rubrum می باشند. به طور کلی گیاهان این جنس ممکن است تولید مقادیر زیادی گلوکوزید سیانوژنیک کرده و باعث مسمومیت دام شوند.

علف هرز سلمه تره

حتما بخوانید معایب و محاسن کنترل علف های هرز باغ بصورت مکانیکی

۵- خردل وحشی Sinapis arvensis

گیاهی است از تیره شب بو Crucifera، با گل های زرد قناری و درشت (تفاوت آن با منداب و تربچه وحشی این است که گل خردل وحشی به رنگ زرد روشن است و پس از تلقیح مایل به سفید می شود)، یکساله ی زمستانه به ارتفاع ۱۰ تا ۱۰۰ سانتی متر که بیشتر در مزارع غلات، زعفران، کلزا و اراضی بایر می روید. بوته ها بسیار منشعب با پرزهای افقی بر روی ساقه. برگ های پایینی دارای بریدگی و دارای دمبرگ با نوک گرد می باشد. برگ های بالایی بدون دمبرگ، نوک تیز با دندانه های نامنظم. میوه خورجین، ۲ تا ۴ سانتی متر طول دارد و محتوی حداکثر ۲۰ بذر می باشد. دانه در آن تند است و کاربرد دارویی و غذایی دارد. حداقل حرارت برای فعالیت آن ۲ تا ۴ و اپتیمم آن ۱۴ درجه سانتی گراد است. خردل وحشی گیاه مورد علاقه زنبور عسل می باشد. دام از این گیاه تغذیه می کند که باعث دل درد و اختلالات تنفس حیوان می شود و شیر آن را نیز بد طعم می کند.

علف هرز خردل وحشی

۶- کیسه کشیش یا خورجینک Capsella bursa-pastoris

این گیاه علفی، یکساله، زمستانه، ایستا و به ارتفاع ۰٫۵ تا ۱٫۵ متر. از تیره شب بو که در سبزی کاریها، چمن و زراعت های زمستانه مانند غلات می روید. برگ ها بلند تا ۱۰ سانتی متر و دارای بریدگی. برگهای ساقه‌ای متناوب، برگهای پایین ساقه، لوبدار با لوب انتهایی بزرگ و سه گوش، برگهای بالای ساقه باریک، پیکانی شکل، اغلب ساقه آغوش و بدون دمبرگ‌اند. گلها کوچک، سفید رنگ و گاهی اوقات صورتی کم رنگ، دارای چهار گلبرگ کوچک و مستقر بر روی یک دمگل کوتاه که بارشد میوه، بلند می‌شود. میوه این گیاه سه گوش و قلبی واژگون به اندازه ۶ میلیمتر با انتهایی پهن و ناموزون و قاعده‌ای باریک است. هر یک از میوه‌ها دارای تعداد زیادی بذر است و بذرها به رنگ قهوه‌ای متمایل به قرمز یا نارنجی، مستطیلی شکل و پهن تا یک میلیمتر هستند که در بخشهای پایینی، هر طرف آن دارای شیارهای طولی است. تکثیر آن بوسیله بذر است. هر گیاه حدود دو تا چهل هزار بذر تولید می‌کند. در تحقیقی، تعداد بذر تولید شده در هر بوته کیسه کشیش را۳۸۵۰۰ عدد به دست آوردند. طول عمر بذور کیسه کشیش در خاک به هم نخورده در منابع مختلف بین ۱۶ تا ۳۵ سال ذکر شده است.

علف هرز کیسه کشیش

۷- گلرنگ وحشی Carthamus oxyacanta Bieb.

گیاهى یکساله، ایستا و به ارتفاع ۲۰ تا ۹۰ سانتى‌متر از خانواده ی کمپوزیته که توسط بذر تکثیر مى‌یابد. بوته‌هاى گلرنگ وحشى ظاهرى زرد متمایل به سفید و یا سبز کم‌ رنگ دارد. ریشه‌هاى اصلى این گیاه ساده و فاقد انشعاب و داراى تعداد زیادى ریشه‌هاى ثانوى فیبرى است. ساقه‌هاى آن ساده و داراى شاخه‌هایى کوتاه است که این شاخه‌ها فقط در نیمه فوقانى ساقه مشاهده مى‌شوند. این ساقه‌ها داراى کرک‌ هاى پراکنده هستند. برگ ‌هاى قاعده‌اى (روزتی) به طول بیست سانتى‌متر، لوب‌دار و داراى بریدگى‌هایى عمیق که در انتهاء هر لوب یک خار کوتاه وجود دارد. برگ‌هاى ساقه‌اى متناوب، خمیده، مستحکم و داراى خارهاى ستبر و رگبرگ ‌‌هاى برجسته بوده و ساقه آغوش و معمولاً بدون کرک هستند. در بعضى از گیاهان سطح فوقانى برگ‌ها کرک‌دار است.

گل‌آذین کلاپرک که به‌صورت منفرد در انتهاء هر انشعاب قرار دارد. طول کلاپرک‌ها حدود سى میلى ‌متر بوده و توسط براکته‌هایى محکم با خارهاى فراوان و خشن احاطه شده است. گل‌هاى این گیاه به رنگ زرد طلایى است و داراى خطوط و یا رگه‌هایى قرمز و یا سیاه‌ رنگ هستند.

میوه این گیاه فندقه و بذرها، به رنگ قهوه‌اى تیره، تخم‌مرغى شکل، چهارگوش، به اندازه پنج تا هشت میلى‌متر و چروکیده است. پاپوس‌ها معمولاً در چند ردیف و به‌صورت فلس و یا خار است. طول پاپوس‌ها متغیر و از اندامى بسیار کوچک تا یک سانتى ‌متر متفاوت است. بذرهاى این گیاه در پاییز و یا اوایل زمستان جوانه زده و گیاه فصل زمستان را به شکل روزت سپرى مى‌کند. دوره ی گلدهى این گیاه از تیر تا آبان ‌ماه بوده و بذرهاى رسیده در همان سال اول قادر به جوانه‌ زنى هستند؛ اما، معمولاً فقط حدود بیست درصد آنها در سال اول جوانه زده و بیش از پنجاه درصد آنها در سال دوم جوانه خواهند زد. تحقیقات نشان داده است که بذرهاى این گیاه در صورتى‌که مورد حمله باکترى‌ها و یا قارچ‌هاى خاکزى قرار نگیرند مى‌توانند تا هشت سال قدرت حیات خود را حفظ کنند.

علف هرز گلرنگ وحشی

۸- خاکشیر معمولی Descurainia Sophia

خاکشیر معمولی گیاهی است یکساله زمستانه از تیره شب بو که بیشتر در اراضی بر هم خورده ی بایر، باغ ها، مزارع غلات، کلزا و یونجه می روید. کوتیلدون آن ریز و بیضی شکل دارای دمبرگ و مودار. برگ های اولیه متقابل و شویدی شکل با موهای بسیار ریز. گیاه تا زمان ساقه دادن به صورت روزت به سر می برد. ساقه ایستاده و منشعب با برگ ها شویدی و بزرگ که هر چه بالاتر می رود کوچک تر می شود. برگ ها از موهای ریزی پوشیده شده که حالت خاک آلود به گیاه می دهد. همین پرزها و شویدی بودن برگ مانع از جذب علفکش نیز می شود. گل ها زرد کم رنگ با گلبرگ های کوچک به طول ۲ تا ۳ میلیمتر. گیاه گلدار آن برای گاو سمی است. میوه خورجین باریک و متراکم در اطراف ساقه سوزنی شکل به طول حداکثر ۴ سانتی متر. دانه ها نارنجی رنگ به طول ۱ میلیمتر.

حتما بخوانید مهم ترین علف های هرز یکساله باریک برگ گندم

علف هرز خاکشیر

۹- علف هرز گل گندم Centaurea depressa

گل گندم، در محصولات زراعى تابستانه، گیاهى یکساله و در بین محصولات زراعى زمستانه گیاهى دوساله است. ارتفاع آن ده تا هفتاد سانتى‌متر است و توسط بذر تکثیر مى‌یابد. ساقه‌ها شیاردار، منشعب، انشعابات آن بلند و مستقیم و سطح آن پوشیده از کرک است. برگ ‌هاى آن نیز داراى کرک ‌هاى خاکسترى تا سفیدرنگ بوده و برگ‌هاى پایینى باریک‌ تر هستند. برگ‌هاى بالایى سرنیزه‌ای، به طول ۱۰ و پهناى ۶ تا ۱۲ میلى‌متر، داراى دمبرگى کوتاه و یا فاقد دمبرگ هستند. حاشیه برگ‌هاى پایینى داراى لوب‌هاى باریک، طویل و برجسته است. سطح زیرین این برگ‌ها پوشیده از کرک‌هاى نرم، ظریف و پیچیده به شکل تار عنکبوت است. حاشیه برگ‌ها صاف و فقط تعدادى از آنها ممکن است داراى دندانه‌هاى کوتاهى باشند.

گل‌آذین کلاپرک است و هر کلاپرک در انتهاء دمگل باریک و بلندى قرار گرفته است و حدود ۴ سانتى‌متر قطر دارد. گل‌ها به رنگ آبى درخشان، سفید، ارغوانی، بنفش، صورتى و یا رنگارنگ هستند و گل‌هاى کنارى عقیم و گلبرگ‌ هاى بلند آن داراى بریدگى‌هاى عمیق و ستاره‌اى شکل، متصل به هم و قیفى هستند. گل‌هاى داخلى زایا، لوله‌ای، به طول ۸ میلى‌متر و شامل کاسبرگ‌هایى است که بعداً به‌صورت کرک درمى‌آید و همچنین شامل ۵ گلبرگ و ۵ پرچم است.

میوه این گیاه فندقه از نوع آکن، به رنگ قهوه‌اى روشن و بیضى یا مستطیلى شکل به اندازه ۵/۴ تا ۶ میلى‌متر است. پاپوس‌هاى این گونه به طول پنج تا نه میلى‌متر است. بذرهاى کرک‌دار، در انتهاء متمایل به سفید و در غیر این ‌صورت به رنگ آبى متمایل به خاکسترى هستند. طول آنها سه میلى‌متر است و هر گیاه قادر است ۷۰۰ تا ۱۶۰۰ بذر تولید کند. بیشترین جوانه‌زنى بذرهاى این گیاه هنگامى صورت مى‌گیرد که در عمق سه سانتى‌مترى خاک قرار گیرند.

علف هرز گل گندم

۱۰- ماشک Vicia villosa Roth.

Hairy vetch, Winter vetch

این علف هرز در ایران انتشار وسیعى دارد و مى‌توان آن را به ‌عنوان علف هرز در مزارع غلات، یونجه، باغ‌ها، زمین‌هاى بایر و پارک‌ ها مشاهده کرد. ماشک گل خوشه‌اى از مهمترین علف‌هاى هرز پهن‌برگ مزارع گندم محسوب مى‌شود. پیچک‌ ها درشت و چند شاخه هستند که در انتهاء هر برگ وجود دارند. گوشواره ‌ها کوچک و کامل، آنهایى که در بخش‌هاى بالایى گیاه قرار گرفته‌اند سرنیزه‌اى و پایین‌ها نیمه پیکانى و یا نیمه پیکانى باز هستند. ریشه‌هاى این گیاه عمیق، راست و داراى انشعابات جانبى فراوان است. گل‌آذین خوشه و شامل ۳ تا ۳۰ گل به رنگ ارغوانى تا بنفش متمایل به آبى است. اندازه این گل‌ها ۱۲ تا ۲۰ میلى‌ متر بوده و بر روى دمگلى بلند مستقر شده‌اند.

میوه این گیاه نیام، به رنگ قهوه‌اى متمایل به زرد، پهن، بدون کرک، به طول ۲ تا ۴ سانتى‌ متر و عرض ۵ تا ۸ میلى‌متر است و سطح آن تعداد کمى رگه‌ هاى مشبک دارد. هر میوه محتوى ۴ تا ۶ بذر است و بذرها به رنگ قهوه‌اى تیره تا سیاه، کروى تا پهن به اندازه ۳ تا ۴ میلى‌ متر هستند و ظاهرى مخملى دارند. هر گیاه حدود ۲۵۰ بذر تولید مى‌کند. موسم گلدهى این گیاه خرداد تا شهریورماه است.

علف هرز ماشک

۱۱- شلمی = شلمبیک = شلغم وحشی

Rapistrum rugosum

گیاهی است از تیره شب بو با گل های زرد درشت، یکساله زمستانه به ارتفاع ۱۰ تا ۱۰۰ سانتی متر که بیشتر در مزارع غلات، زعفران، کلزا و اراضی بایر می روید. بوته ها بسیار منشعب با پرزهایی بر روی ساقه. برگ ها بزرگ و ضخیم، ناصاف. شلمی از نظر شکل برگ و رنگ و اندازه گل بسیار شبیه خردل وحشی است و اشتباه می شود. برگ های پایینی شلمی دارای بریدگی با نوک گرد و دارای دمبرگ. برگ های بالایی با دمبرگ نامشخص، با دندانه هایی نامنظم. میوه از نوع خورجینک، ۵ تا ۱۲ میلیمتر طول و ۳ تا ۶ میلیمتر عرض دارد. به شکل سر گلدسته ای بوده و محتوی دو بذر می باشد. در حالیکه میوه در خردل وحشی از نوع خورجین و بلند است. حداقل حرارت برای فعالیت آن ۲ تا ۴ و اپتیمم ۱۴ درجه سانتی گراد است.

علف هرز شلمی

۱۲- شاه تره Fumaria vaillantii L.

شاه‌تره گیاه خوشه‌ای با شاخه های ظریف فراوان و برگ هایی با تقسیمات بسیار زیاد، باریک و کوچک دارد. این گیاه در مزارع، باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی می‌روید. شاه‌تره اکثراً در کنار جاده‌ها و یا به عنوان علف هرز مزارع می‌روید و بیشتر توسط کشورهای شرقی اروپا صادر می‌شود. گل آذین خوشه ای کوتاه و حاوی ۱۵ – ۵ گل بدون دمگل یا با دمگل کوتاه است. گلبرگها به رنگ صورتی دیده می شوند. میوه فندقه کروی و چروکیده (۱٫۵ تا ۲ میلی متر ) است.

علف هرز شاه تره

جدول زیر کارایی پهن برگ کش های ثبت شده برای مزارع گندم و جو کشور بر روی علف های هرز پهن برگ

*** کنترل خوب ** کنترل متوسط * کنترل ضعیف – بدون تاثیر ؟ اطلاعات دقیق وجود ندارد

منابع : م. ر. موسوی. ۱۳۹۰٫ کنترل علف های هرز اصول و روش ها. انتشارات مرز دانش

توصیه های فنی مدیریت کنترل شیمیایی علف های هرز گندم. سازمان حفظ نباتات. اسفند ۹۲٫

گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.

منبع:اف اس پی مارکت

دسامبر 14, 2016
کودهای شیمیایی ازت فسفر و پتاس

کودهای شیمیایی ازت فسفر و پتاس

ترکیب شیمیائی و درصد خلوص کودهای مختلف حاوی یک عنصر بسیار متفاوتند این تفاوت ها بر مورد مصرف، نحوه ی پخش، زمان کوددهی و اثر بخشی کودها تاثیر بسیار مهمی دارند. بنابراین شناخت کافی از انواع کودهای شیمیائی قبل از انتخاب و یا مصرف آن ها ضرورت دارد.

کودهای شیمیایی ازته، فسفره و پتاسه

ترکیب شیمیائی و درصد خلوص کودهای مختلف حاوی یک عنصر بسیار متفاوتند (جدول ۱). این تفاوت ها بر مورد مصرف، نحوه ی پخش، زمان کوددهی و اثر بخشی کودها تاثیر بسیار مهمی دارند. بنابراین شناخت کافی از انواع کودهای شیمیائی قبل از انتخاب و یا مصرف آن ها ضرورت دارد.

کودهای شیمیایی به دو دسته که برخی جزء عناصر پر مصرف گیاه یا ماکرو المنت و برخی نیز جز عناصر کم مصرف گیاه ( میکرو المنت ) می باشد تقسیم می شود.

عناصر پر مصرف (ماکرو) شامل: ازت – فسفر – پتاس– کلسیم – منیزیم

عناصر کم مصرف (میکرو) شامل : آهن – روی – منگنز – مس – بور

کودهای ازت:

ازت به صورتهای نیترات (No_۳^–)، یون آمونیم (NH_۴⁺) و اورهCo (NH_۲ )_۲ قابل جذب گیاه است. نیترات فرم اصلی نیتروژن در خاک بوده و فرمهای آمونیاک، آمونیوم و اوره پس از مدتی کم و بیش کوتاه بصورت نیترات در می آیند. تبدیل این فرمها به نیترات موجب آزاد شدن H⁺ گشته و پی اچ خاک را نقصان می دهد. نیتروژن موجود در کودها را بصورت درصد نیتروژن خالص ذکر می نمایند (جدول ۱). نیترات آمونیم ۳۳ درصد نیتروژن داشته و هر دو فرم ازت آن قابل جذب گیاه می باشند. نیترات (No_۳^–) چون دارای بار منفی است جذب کلوئیدهای خاک نشده و در معرض شستشو از خاک است. اما یون آمونیم (NH_۴⁺) چون دارای بار مثبت است جذب کلوئیدهای خاک می گردد و بتدریج بصورت نیترات (No_۳ ^–) در می آید. اوره رایج ترین کود ازت در ایران است. اوره از ترکیبات آلی بشمار رفته و به همین فرم قابل جذب گیاه می باشد. از محلول اوره در محلول پاشی برگ گیاهان نیز استفاده میشود. اوره و نیترات آمونیم را می توان قبل از کاشت محصول و یا بصورت سرک و بعد از آن که گیاه مقداری رشد، نمود به خاک داد. سولفات آمونیم علاوه بر ازت دارای ۲۴ درصد گوگرد است. هیدرات آمونیم را که از حل شدن آمونیاک در آب بدست می آید قبل از کاشت و بوسیله سرنگهای مخصوص در زیر لایه ای از خاک قرار می دهند.

جدول ۱- متوسط غلظت (%) عناصر پر مصرف در بعضی از کودهای شیمیایی تجاری

کودهای اوره، هیدرات آمونیوم و آمونیاک برای خاک های دارای پی اچ بیشتر از ۸ مناسب نیستند. در این گونه خاک ها، نیتروژن این کودها به صورت گاز آمونیاک در آمده و از خاک خارج می گردد. همچنین توجه شود که آمونیاک برای گیاه بسیار سمی می باشد. نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم درصد ازت کمی داشته وکمتر بعنوان منبع کود ازت در خاک مصرف می شوند. این کودها غالباً در محلولهای غذائی بعنوان منابع کلسیم یا پتاسیم مورد استفاده قرار می گیرند.

کود های شیمیایی بر اساس نوع عنصر تقسیم بندی می کنند. به عنوان مثال کودهای ازتی، فسفری و پتاسیمی دارای یک یا دو عنصر هستند .اگر یک کود همه عناصر را با هم و به نسبت متناسب داشته باشد اصطلاحاً کود کامل نامیده می شود.

۱- انواع کودهای شیمیایی ازته:

یکی از کودهای مصرفی، کود اوره است. کود اوره که به کود شکری نیز معروف است در سطح جهان از پر مصرف ترین و ارزان ترین کودهای شیمیایی ازتی است. کود اوره ۴۶ درصد ازت دارد و حلالیتش در آب خیلی خوب است و به همین دلیل در خاک برای تهیه محلول های کودی و محلول پاشی بر روی گیاه مورد استفاده قرار می گیرد. در محلول پاشی روی گیاه ممکن است که کود اوره دارای مقداری ماده سمی بیوره باشد که این ماده نباید از یک مقدار مشخص بیشتر باشد. مشکلی که در ارتباط با کود اوره وجود دارد این است که به دلیل حلالیت زیادش شست و شویش در خاک خیلی زیاد است. یعنی اگر آب آبیاری یا بارندگی زیاد و خاک شنی باشد به راحتی این کود در خاک شسته می شود.

کود مهم دیگر، کود سولفات آمونیوم است. این کود ٢١ درصد ازت و ٢۴ درصد گوگرد دارد و اسیدزا بوده و بهترین کود برای شرایط خاک های ایران است. کود سولفات آمونیوم به دلیل پایین بودن درصد ازت آن نسبتاً گران است. کود نیترات آمونیوم از کودهای مهم دیگر است که از ترکیب آمونیاک و اسید نیتریک تولید می شود. ویژگی این کود آن است که دارای هر دو نوع منبع ازتی گیاه یعنی نیترات و آمونیوم است. و یکی از معایبش آن است که به راحتی رطوبت هوا را جذب می کند و دانه های کود بهم چسبیده و تشکیل کلوخه می دهند و دیگر آنکه اشتعال زا است. یعنی اگر ضربه یا فشاری به کود وارد شود آتش می گیرد و مشکل آتش سوزی به وجود می آید.

یکی دیگر از کودهای ازتی مشهور و معروف کود اوره با پوشش گوگردی است. حلالیت کود اوره بالاست و امکان شستشویش زیاد بوده و دانه های کود اوره بر روی آن یک پوشش گوگردی ایجاد می کنند. به این کود اصطلاحاً کند حل یا آهسته رهش می گویند. یعنی کود SU به تدریج ازت خود را آزاد می کند و شستشو و تلفات کود خیلی کمتر بوده و از این نظر می تواند کود مناسبی باشد ولی نسبت به کود اوره معمولی گران است و برای گیاهان زینتی و برای شرایطی که امکان آب شویی زیاد بوده یا محصولاتی که از نظر اقتصادی با صرفه است می تواند کود مناسب و مفیدی باشد.

حتما بخوانید نکات مهم آفت مگس سفید یا عسلک پنبه

۲- کودهای فسفره :

فسفر موجود در کودهای شیمیائی معمولا بصورت یون های HPO_۴^-۲ و H_۲PO_۴^– می باشد که فرم های قابل جذب فسفر هستند. قابلیت جذب H_۲PO_۴^– بیش از HPO_۴^-۲ می باشد. اسید فسفریک نیز که از تجزیه مواد آلی خاک حاصل می شود قابل جذب گیاه است، اما بصورت کودهای شیمیایی مصرف نمی شود. به طور سنتی درصد فسفر کودهای شیمیایی را بصورت درصد اکسید فسفر (P_۲O_۵ ) ذکر می نمایند. اکسید فسفر دارای ۷/۴۳ درصد فسفر می باشد. قسمتی از کود فسفره ای که به خاک داده می شود، به وسیله کلسیم در خاک های قلیایی و بوسیله آهن و آلومینیوم در خاک های اسیدی تثبیت می گردد و به صورت غیر قابل جذب فوری در می آید.

به طور میانگین یک سوم تا دو سوم کود فسفره ای که به خاک داده می شود در سال اول بصورت قابل جذب گیاه باقی می ماند و بخش کمی نیز طی سال های آینده قابل جذب گیاه می گردد. میزان های فوق الذکر به روش کوددهی، بافت و ترکیب خاک، مقدار کود فسفری که مصرف می شود و بخصوص موجودی فسفر قابل جذب در خاک بستگی زیادی دارد. ظرفیت تثبیت کنندگی خاک کمتر بوده و بخش بیشتری از کود فسفر مصرفی به صورت قابل جذب در خاک باقی می ماند. چون میزان محلول بودن و حرکت کود فسفره در خاک بسیار محدود است؛ بایستی کودهای فسفره را قبل از کاشت به خاک داد و آن ها را مستقیما و ترجیحا به صورت نواری در ناحیه توسعه ریشه قرار دارد. حداکثر میزان محلول بودن فسفر در پی اچ ۶ تا ۶٫۵ مشاهده می شود. بنابراین، رساندن پی اچ خاک به این حدود می تواند در افزایش محلول بودن و جذب فسفر موثر باشد. تغییر پی اچ خاک در خاک های اسیدی با اضافه کردن آهک یا کربنات مضاعف کلسیم و منیزیم و در خاک های قلیایی با اضافه کردن گوگرد یا کودهای دارای واکنش اسیدی انجام پذیر است. مصرف مقدار زیادی کود حیوانی نیز می تواند در نقصان pH خاک مفید باشد. میزان محلول بودن کودهای فسفره نیز متغیر است. اما کاهش .

نقش کود شیمیایی فسفاته:

فسفر باعث افزایش اندازه و کیفیت میوه می شود. با مصرف متعادل فسفر طول دوره انبارداری میوه افزایش می یابد. استفاده از کود فسفری موجب توسعه ریشه گیاه و کمبود آن سبب دیررس شدن محصول می شود.

در گیاه سیب زمینی غلظت فسفر در تمام اندام های گیاه از زمان سبز شدن تا زمان برداشت کاهش می یابد. نقش بارز این عنصر در تشکیل بذر، میوه، انتقال مواد غذایی از برگ ها به غده، زود رسی محصول، افزایش خواص انبارداری کاهش میزان آلودگی های ویروسی، افزایش فعل و انفعالات سوخت و ساز و بالاخره تاثیر مثبت در کمیت و کیفیت محصول باعث افزایش استفاده کودهای شیمیایی گردیده است. در مقایسه با عناصر دیگر مثل پتاسیم، کلسیم و منیزیم، خاک های زراعی حاوی مقدار کمی فسفر قابل جذب گیاه (ارتو فسفات) می باشند. معمولا در خاک های زراعی، لازم است فسفر به صورت کود شیمیایی به خاک اضافه شود تا اطمینان حاصل شود فسفات آزاد کافی در اختیار گیاه می‌باشد. به طور متوسط مصرف کود فسفاته در زراعت سیب زمینی ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم در هکتار می باشد. در صورتی که مقدار نیاز گیاه به مراتب کمتر است و این به دلیل جذب بسیار کم کود توسط گیاه می باشد. به طور کلی، حدود ۸۰% کود مصرفی که جذب گیاه نشده است، در خاک تثبیت می‌شود و به تدریج در آب های راکد و جاری نشت کرده و باعث آلودگی محیط زیست می گردد. فسفر دومین عنصر پرمصرف مورد نیاز گندم می باشد.

زمان به کاربردن کود فسفات:

میزان آن در خاک های مناطق دیم، کم و بیش متفاوت است. البته به علت حلالیت کم آن در خاک، خطر آبشویی و خارج شدن آن از دسترس گیاه به مراتب کمتر از ازت و پتاسیم است و بدین دلیل در بعضی از مزارع زارعین بیش از میزان مورد نیاز مصرف می نمایند و تجمع آن در خاک موجب به هم خوردن تعادل مواد غذایی و احتمالاً کمبود بعضی از عناصر کم مصرف می شود. این امر به دلیل رقابت فسفر با سایر عناصر بوده است و این مطلب باید در مصرف کودهای فسفره مورد ملاحظه قرار گیرد.

حتما بخوانید جدول کودی مرکبات در شمال و جنوب ایران

در کشور ما در مصرف کودهای فسفره زیاده روی می شود. نیاز درختان بارور به فسفر ۲۰ تا۵۰ کلیوگرم P_۲O_۵ در هکتار می‌باشد. کودهای فسفاته توانایی حرکت کمی در خاک دارند و برای استفاده از این کود باید حتما در عمق ۴۰ تا۵۰ سانتی متری و در مجاورت ریشه قرار داده شوند.

در همه خاک‌ها، کود های فسفری را بایستی به صورت پایه (در زمان شخم) بکاربرد. فسفر اصولا برای پایداری و استحکام نشاء و افزایش طول ریشه آن مورد استفاده قرار می گیرد. وجود مقدار کافی کود فسفری برای تولید دانه در مراحل اولیه رشد بیش تر از مراحل بعدی آن مؤثر است، زیرا برای پنجه زنی فعال مورد استفاده قرار می گیرد. تأمین نیاز فراوان گیاه برنج به جذب P (فسفر) مستلزم به کاربردن آن در زمان نشاء کاری است نه دیر تراز آن. به کاربردن کود P در زمان ۲۵ روز پس از نشاء کاری در تولید محصول تأثیر نخواهد داشت. برخلاف کود اوره، لازم نیست کود P را در چندین مرحله تقسیم کرد و در مراحل مختلف رشد گیاه برنج بپاشند، زیرا معلوم شده که این کود آبشویی نمی شود و در خاک باقی می‌ماند و به تدریج در اختیار گیاه قرار می‌گیرد. به علاوه، در صورتی که در مرحله آغاز رشد، کود P به اندازه کافی توسط برنج جذب شده باشد، بعدا در مراحل بعدی رشد در همه اندام‌های گیاه می تواند توزیع گردد. فسفر در مرحله زایشی به طور فعال از برگ‌های پیر به برگ های تازه انتقال می یابد.

کودهای فسفات‌دار‌:

۱- دی فسفات آمونیوم: ۴۶% پنتا اکسید فسفر و ۲۰% ازت. ۲- سوپر فسفات تریپل: ۴۶% پنتا اکسید فسفر ۳- سوپرفسفات معمولی: ۲۰ درصد فسفر به شکل P_۲O_۵ و ۱۲ درصد گوگرد می باشد.

کودهای رایج برای مصرف در باغهای میوه عبارتند از: سوپر فسفات ساده، سوپر فسفات تریپل، فسفات آمونیوم و دو کود جدید که اخیراً به مصرف می‌رسد یعنی بیوفسفات طلایی و کود فسفاته میکروبی. سوپر فسفات ساده حاوی ۲۰%، P_۲O_۵ وسوپر فسفات تریپل حاوی ۴۶%، P_۲O_۵ هستند. مونوفسفات آمونیوم دارای ۱۱% ازت و ۴۸%، P_۲O_۵ است. فسفاتهای آمونیوم به دلیل داشتن عیار بالای مواد غذایی و تمایل کم به جذب رطوبت و کلوخه شدن، مصرف بیشتری دارند. بیوفسفات طلایی با داشتن ۲۰%، P_۲O_۵ ، گوگرد و روی و کود فسفاته میکروبی پودری با داشتن حدود ۲۰%، P_۲O_۵ گوگرد و روی به عنوان کودهای مناسب فسفر دار برای مصرف در باغهای میوه شناخته شده اند. از آنجایی که حرکت فسفر در خاک به سختی صورت می‌گیرد توصیه می‌شود در هنگام احداث باغهای میوه و کاشت نهالها حتماً در بستر کاشت از کودهای فسفاته (در صورت نیاز خاک) استفاده شود.

۳- کودهای پتاسیم :

کمبود پتاسیم بیشتر در خاک های اسیدی و خاک های شنی دیده می شود. کمبود پتاسیم ممکن است در سایر خاک ها تحت شرایط آبیاری و برداشت مقدار زیادی محصول (بخصوص یونجه) نیز مشاهده گردد. اغلب کودهای پتاسیم در آب محلول هستند و نحوه ی اضافه کردن آن ها به خاک نقش زیادی در اثر بخشی کود ندارد. اما چون حرکت پتاسیم در خاک های معمول زراعی زیاد نیست، کود پتاسیم را به صورت قبل از کاشت مصرف می کنند. در خاک های شنی لازم است کود پتاسیم را به صورت قسطی به خاک اضافه نمود. به طور سنتی، درصدپتاسیم کودها را به صورت اکسید پتاسیم (K_۲O) ذکر می کنند. اکسید پتاسیم دارای ۸۳ درصد پتاسیم است.

کودهای پتاسیم دار:

کلرور پتاسیم فراوان ترین ترکیب پتاسیم در طبیعت است. کلرور پتاسیم دارای مقدار زیادی K_۲O (۶۰ تا ۶۳ درصد) می باشد. با این حال، مصرف کلرور پتاسیم در مواردی که به مقدار زیادی پتاسیم نیاز است، چندان مطلوب نیست، زیا احتمال مسمومیت ناشی از فراوانی کلر پیش می آید. با این که مقدار کمی کلر برای گیاهان و به خصوص محصولاتی مانند توتون و پنبه لازم است، اما زیادی کلر در خاک موجب آبدار شدن غده سیب زمینی و نقصان کیفیت توتون می گردد. نیترات پتاسیم دارای ۴۴% اکسید پتاسیم است، اما کودی گران قیمت می باشد. سولفات پتاسیم معمولترین کود پتاسیم است که در زراعت مصرف می شود. پتاسیم از تجزیه اولیه بقایای گیاهی نیز به خاک اضافه می شود، اما هوموس خاک بعنوان منبع قابل توجه پتاسیم به شمار نمی رود، زیرا پتاسیم بوسیله مواد آلی تثبیت نمی گردد. خاک هایی که مقدار زیادی رس از نوع ورمی کولایت و ایلیت دارند، پتاسیم را تثبیت می کنند. پتاسیم تثبیت شده با پتاسیم واقع در محلول خاک در حال تعادل است و بعنوان ذخیره پتاسم خاک محسوب می شود. در صورتی که شدت تثبیت زیاد است، بایستی پتاسیم را بصورت نواری و قبل از کاشت در خاک قرار داد.

منبع : خواجه پور. م. ر. ۱۳۸۷٫ اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان.

گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی

منبع: اف اس پی مارکت

دسامبر 14, 2016
مزیت سیستم آبیاری زیر سطحی

مزیت سیستم آبیاری زیر سطحی

آیا می دانید مزایای سیستم آبیاری زیر سطحی چیست ؟؟؟ آیا کاربرد آبیاری زیر سطحی را می دانید !!!! با ما باشید تا از ۱۴ مزیت این آبیاری مطلع شوید

۱۴ مزیت سیستم آبیاری زیر سطحی

سیستم آبیاری زیر سطحی بر پایه استفاده از نوارهای رطوبتی مداوم استوار است که تعیین کننده یک آبیاری مناسب و یکنواخت می باشد. بعضی آزمایشات که بر روی آبیاری سطحی آبیاری نیمه زیر سطحی ( شبیه زیر سطحی ) (۱۵ سانتیمتر) و زیر سطحی (۳۰ سانتیمتر) انجام شده است ، ثابت کرده که مقدار رطوبت خاک تقریبا ۳۰ درصد در آبیاری زیر سطحی بیشتر از آبیاری قطره ای سطحی است .

در شرایط مشابه رطوبت اشباع خاک در سه روش آبیاری قطره ای سطحی ، نیمه زیر سطحی و زیر سطحی اندازه گیری شد و معلوم شد که آبیاری سطحی دارای سطح بیشتری نسبت به نیمه زیر سطحی و نیمه زیر سطحی دارای سطح بیشتری نسبت به آبیاری زیر سطحی می باشد.

نتیجه این فرضیه خیلی مهم است که ثابت می کند که چطور در آبیاری زیر سطحی گیاه دارای هوا و آب بیشتری است و نتیجتا رشد بهتری دارد.

در درختان زیتون عمق متداولی که لوله باید قرار بگیرد بین ۳۰ تا۵۰ سانتیمتر است و اصولا باید در منطقه ای که دارای درصد بیشتری ریشه فعال است قرار بگیرد.

مکان مناسب جائی است که تاج درخت در منطقه انتهایی قسمت مرطوب قرار بگیرد. در هر حال فاصله قطره چکان ها از تنه درخت بیش از ۲۵ سانتی متر نیست.

هدف :

اجرای طرح الگوئی سیستم آبیاری زیر سطحی Vip در باغات زیتون با هدف صرفه جوئی بیشتر در مصرف آب و به منظور انجام آزمایشات میدانی و عینی با توجه به شرایط معمولی باغات و مقایسه عملکرد سیستم و دست یابی به نتایج عملی و اجرائی و در صورت موفقیت توسعه و توجیه اجرای سیستم در سایر باغات مشابه .

معرفی ۱۴ مزیت سیستم آبیاری زیر سطحی

۱-مصرف آب کمتر

بخاطر اینکه قطره چکان ها در عمق زیاد قرار دارند پیاز رطوبتی گیاه به شکل کروی فرم گرفته و درست برعکس روش سنتی که آبیاری آن در سطح است و شکل به حالت نیمه دایره است و این به معنای آنست که گیاه ۳۰ تا۴۰ درصد بیشتر به آب دسترسی دارد.

حتما بخوانید بهترین روش استفاده و نگهداری از قیچی های باغبانی

۲-رواناب

بخاطر اینکه این روش جریان آب کمتری دارد که حدود ۴ لیتر در ساعت است ، و در عمق بیشتری از زمین قرار گرفته است دارای رواناب کمتری می باشد.

۳-توزیع بهتر آب

بخاطر نقاط توزیع آب بیشتری که در این سیستم آبیاری نسبت به سیستم سنتی وجود دارد و همچنین محل مناسب قطره چکان ها برای جذب آب و مواد مغذی توسط ریشه.

۴-یکنواختی بیشتر

برای استفاده از قطره چکان های جبران کننده این سیستم به یکنواختی ۱۰۰ درصد رسیده است این یکنواخت به معنی رسد و نمو مناسب گیاه است .

۵-امکان استفاده از آب و فاضلاب

از مشخصات این قطره چکان ها توانایی استفاده از آب های گوناگون است که برای استفاده آشامیدنی مناسب نیست و این مشخصه در جاهایی است که تصویه کننده ها نصب شده است . بخاطر اینکه این سیستم آبیاری در زیر خاک قرار گرفته است ، مشکلاتی را که در سیستم آبیاری Micro Sprinkler بخاطر باد وجود دارد نداریم

۶-تبخیر آب کمتر

می توان به جرات گفت که تبخیر در این سیستم وجود ندارد ، بجز در شرایط ساعات پر مصرفی که علائمی از آب در سطح زمین مشاهده می شود.

۷-جذب آب بیشتر

بخاطر تبخیر کم در این سیستم ، باعث می شود که گیاه دارای آب در دسترس بیشتری باشد، بنابراین جذب بیشتری می شود و این فاکتور مهمی است برای گیاهانی که تولیدشان بستگی به تعداد یا اندازه برگ هایشان دارد.

۸-محل کود

آبیاری زیر سطحی برای درختان زیتون در زمانی که آن ها می خواهند تغذیه شوند خیلی جالب است ، ازت بدلیل حل شدن زیاد آن در آب به سرعت شسته شده و به اعماق پائین انتقال می یابد ، در سیستم آبیاری زیر سطحی چنین مشکلی وجود ندارد ، فسفر عنصری است که دارای قدرت انتقال کم تری در خاک می باشد بنابراین کاربرد آن در منطقه جذب ریشه مناسب تر است.

حتما بخوانید معجزه آفتاب بر کنترل آفات و بیماری های خاکزی

۹-آهکی شدن کمتر

چون قطره چکان با هوا در ارتباط نیست ، مشکل آهکی شدن قطره چکان به طور قابل توجهی کاهش می یابد ، به هر حال این مشکل می تواند به کمک اسید نیتریک و اسید فسفریک حل شود که این عمل خود یک نوع کمک به کود دهی نیز خواهد بود.

۱۰-بیماری های کمتر

چون هیچ آبی در سطح زمین وجود ندارد، مشکلات قارچی ( بیماری های قارچی) به طور قابل توجهی کاهش می یابد و حتی در این روش علف های هرز نیز کاهش می یابند.

۱۱-امکان کارکردن روی زمین

محل لوله های حامل قطره چکان ها بیش از ۳۵ سانتیمتر زیر سطح زمین است و این امکان کارکردن با هر گونه چنگک و شن کش و غلطک را فراهم می سازد.

۱۲-کاهش هزینه کارگری

از آن جا که لوله های حامل قطره چکان توسط ماشین جاگذاری می شوند هزینه کارگر کاهش خواهد یافت.

۱۳-دوام بیشتر

لوله های آبیاری زیر سطحی در معرض تابش مستقیم آفتاب و اشعه ماوراء بنفش و خرده گی های شیمیایی قرار ندارد ، کاربرد لوله های زیر سطحی سیستم را در مقابل تشعشع آفتاب و تغییر حرارت محافظت می کند.

۱۴-حفاظت بیشتر

سرقت قطره چکان ها و آبپاش ها کوچک micro sprinkler در باغات امری عادی است سیستم آبیاری زیر سطحی از این امر مصون می باشد .

نگارش : سید وحید میر رکنی

منبع: اف اس پی مارکت

دسامبر 14, 2016
نکات طلایی آبیاری بارانی

نکات طلایی آبیاری بارانی

برگرفته از سایت FSPMARKET

شناخت آبیاری بارانی مقدمه آبیاری بارانی: آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول می‌باشد. هر چند فقط ۱۵ درصد از زمینهای کشاورزی دنیا تحت آبیاری قرار دارند و ۸۵ درصد بقیه به صورت دیم و بدون […]

شناخت آبیاری بارانی

مقدمه آبیاری بارانی:

آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول می‌باشد. هر چند فقط ۱۵ درصد از زمینهای کشاورزی دنیا تحت آبیاری قرار دارند و ۸۵ درصد بقیه به صورت دیم و بدون آبیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذای مردم جهان از همین زمینهای آبی حاصل می‌شود. که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری در بخش کشاورزی است.

منابع آب آبیاری نزولات آسمانی شامل برف و باران عبارتند از :

آبهای سطحی: شامل رودخانه‌ها – سدها – مخازن آب – دریا – برکه‌ های آب شیرین یخچالها

آبهای زیرزمینی: شامل چاه – قنات – چشمه.

منافع آبیاری شامل:

افزایش کمی و کیفی محصول

سود حاصل از افزایش کمی و کیفی محصول

درآمد حاصل از فروش آب برای دولت

افزایش فرصت شغلی

اثرات سوء آبیاری

فرسایش

شور و قلیایی شدن خاک

غرقابی شدن یا باتلاقی شدن زمینهای کشاورزی

تخریب زمینهای کشاورزی

اتلاف سود و اتلاف بیهوده آبی که با قیمت گزاف تامین گردیده و برای نگهداری و توزیع آن سرمایه گذاری زیادی صورت گرفته است .

انواع روشهای آبیاری:

آبیاری سطحی: آب از نهر آبیاری یا لوله دریچه‌دار در سطح خاک جریان یافته و با نفوذ تدریجی در خاک در اختیار ریشه گیاه قرار می‌گیرد. آبیاری سطحی به سه روش انجام می گیرد: آبیاری کرتی – آبیاری نواری و آبیاری شیاری انجام می‌شود.

آبیاری تحت فشار: بطور کلی سیستم‌های آبیاری تحت فشار به روشهایی گفته می‌شود که آب را توسط لوله و تحت فشاری بیش از فشار اتمسفر در سطح مزرعه توزیع می‌کنند. آبیاری تحت فشار به دو روش : آبیاری بارانی و آبیاری موضعی انجام می‌شود. روش آبیاری موضعی به دو دسته آبیاری قطره‌ای و خطی انجام می‌گیرد.

آبیاری زیرزمینی: در این روش، آبیاری، رطوبت لازم برای محیط ریشه گیاه توسط کنترل سطح ایستابی است. برای این منظور لازم است که یک لایه غیر قابل نفوذ در عمق مناسب از سطح خاک وجود داشته باشد تا بتوان سطح ایستایی را کنترل نمود. از مهمترین مشخصه‌های این روش مرطوب نشدن سطح خاک می‌باشد بطوریکه معمولا برای تامین آب در محیط ریشه سطح ایستابی به حدی بالا آورده می‌شود که رطوبت بتواند با استفاده از خاصیت موئینگی به محیط ریشه برسد.

معیارهای انتخاب روشهای مناسب آبیاری در یک پروژه آبیاری انتخاب روش آبیاری مناسب نقش بسیار با اهمیتی در موفقیت آن پروژه ایفا می‌کند. اساسی‌ترین عوامل موثر در انتخاب روشهای آبیاری به شرح زیرند. بافت خاک – آماده کردن زمین – اندازه مزارع – شوری خاک – زهکشی – آب قابل دسترس – کیفیت آب – گیاهان الگوی کشت – انرژی قابل دسترس – تناوب زراعی و عملیات زراعی – کیفیت و میزان محصولات – وضعیت آب و هوایی – هزینه آب – مسائل فرهنگی و اجتماعی.

انواع سیستم های آبیاری بارانی

(در اینجا توضیح کوتاهی در مورد این سیستم ها ارائه می شود و بعدا در جای خود تک تک اجزای هر سیستم بطور کامل بررسی خواهد شد).

۱-آبیاری بارانی Sprinkler Irrigation

به طور کلی می‌توان گفت که آبیاری بارانی از زمانی که لوله‌های سبک با اتصالات سریع و آسان به بازار عرضه شد، توسعه یافته است. ساختمان آبپاش‌ها طوری است که هنگامی که آب با فشاراز آن خارج می‌شود به صورت قطرات ریز و درشت درآمده و مشابه باران در سطح مزرعه ریخته می‌شود. به همین دلیل این سیستم آبیاری به روش بارانی نامیده می‌شود.

فشار کارکرد آبپاش‌ها از ۳۵/. اتمسفر تا ۵/۸ اتمسفر متغیر است که در انواع سیستم‌های آبیاری بارانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قطر پاشش نیز از چند متر تا ۹۰ متر متغیر است و همچنین دبی آن‌ها نیز از چند لیتر در ثانیه تا ۶۰ لیتر در ثانیه متغییر است.

در این روش آب با سرعتی مساوی و یا کمتر از نفوذ پذیری خاک، به صورت باران بر سطح زمین پخش می‌شود تا در خاک فرصت نفوذ پیدا کند. چنانچه شدت بارش بیش از سرعت نفوذ باشد در سطح مزرعه رواناب ایجاد شده و راندمان آبیاری کم خواهد شد. به طور کلی آبیاری به روش بارانی را در اغلب شرایط مانند مناطق شیبدار، خاک‌های سبک، سنگین و شرایطی که آبیاری به طریق سطحی و سنتی امکان پذیر نیست، می‌توان اجرا نمود.

گرچه روش بارانی اساساً برای آبیاری مزارع و باغات ابداع گردید اما از این روش برای اهداف دیگر هم استفاده می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

-پخش کودهای مایع در سطح مزرعه

-برای دفع پساب حاصله از تصفیه خانه‌های فاضلاب، در سطح اراضی

-برای آبپاشی روی گیاه به منظور حفاظت آن‌ها در مقابل سرما و یخبندان

-برای تعویق انداختن زمان تشکیل غنچه و گل

-برای مرطوب کردن سطح خاک و جلوگیری از فرسایش بادی

-برای کمک به جوانه زدن بذرها

-برای کنترل محیط وخنک کردن خاک وگیاه و هوای اطراف آن

مزایای آبیاری بارانی:

هر نوع روش آبیاری دارای یک سری معایب و مزایایی است که بادر نظر گرفتن مجموعه این معایب و مزایا باید اقدام به انتخاب و طراحی روش آبیاری نمود. ولی به طور کلی مزایای زیر را می‌توان مهم‌ترین ویژگی آبیاری بارانی نام برد.

– حذف عملیات تسطیح و کاهش هزینه‌های آماده سازی اراضی

– تهویه خاک به راحتی انجام می‌شود.

-مبارزه با یخبندان، آفات و انگل‌ها میسر است.

– هزینه نیروی کارگری در مقایسه با روش‌های آبیاری سطحی کمتر است.

– تلفات به صورت رواناب و فرسایش خاک در این روش به حداقل می‌رسد.

– راندمان آبیاری در مقایسه با روش‌های سنتی بیشتر است.

– بازده محصولات آبیاری بارانی در اغلب موارد بیشتر از آبیاری سطحی است.

– زمین کمتری برای مسیر انتقال آب هدر می‌رود.

– امکان آبیاری در اراضی کم عمق وجود دارد.

-در اغلب محصولات آبیاری بارانی باعث افزایش رشد می‌شود.

– امکان آبیاری در اغلب خاک‌ها وجود دارد.

– امکان آبیاری در اراضی شیبدار وجود دارد.

– امکان آبیاری در اغلب شرایط آب و هوایی وجود دارد.

معایب آبیاری بارانی:

– در صورت وجود باد یکنواختی توزیع کاهش می‌یابد.

– سموم آفت کش و قارچ کش را از روی برگ‌ها می‌شوید.

– هزینه سرمایه گذاری اولیه نسبتاً زیاد است.

– شدت تبخیر در مناطق گرم و خشک زیاد بوده لذا تلفات در این مناطق زیاد است.

– در مناطقی که باد شدید است تلفات آب زیاد است.

-به دلیل امکان خسارت زدن به برگ محصولات، در این روش استفاده از آب‌های با کیفیت پایین ممکن نیست.

اکنون به توضیح هر یک این سیستم ها می پردازیم:

روشهای کلاسیک (غیر اتوماتیک) آبیاری:

اولین روشهای آبیاری هستند که همزمان با تولید لوله‌های سبک با اتصالات سریع و آسان از سال ۱۹۴۶ به سرعت توسعه یافته‌اند. جابجائی‌‌ها توسط نیروی کارگری انجام می‌شود. انواع روشهای کلاسیک را می‌توان با توجه به موارد زیر مورد ارزیابی قرارداد:

-وضعیت جابجائی پمپ و لوله‌ها

-مسائل و مشکلات و محدودیت‌ها

-موارد کاربرد

-هزینه‌ها

۱- کلاسیک کاملا متحرک Portable

در این روش تمام اجزاء قابل جابجایی می‌باشند. چون همه لوله‌ها جابجا می‌شوند، جنس آنها از آلومینیم می‌باشد. این روش جهت آبیاری تکمیلی، آبیاری اراضی کوچک و پراکنده و آبیاری مقدماتی مناسب است. هزینه‌های سرمایه‌گذاری این روش کمتر ولی هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری بیشتر می‌باشد. محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد.

در این سیستم کلیه اجزاء تشکیل‌دهنده واحد آبیاری بارانی مانند پمپ، لوله اصلی، لوله نیمه اصلی و لوله‌های فرعی قابل جابه‌جا شدن بوده و می‌توانند از یک مزرعه به مزرعه دیگر انتقال داده شوند. سیستم آبیاری جابه‌جا شونده کلاسیک بیشتر مناسب زراعت‌های ردیفی و سبزی‌جات است که بلند نباشند چون جابجایی قطعات در میان گیاهان بلند مشکلات زیادی دارد.

در این سیستم آبیاریخطوط اصلی، نیمه اصلی و فرعی در روی زمین نصب می‌گردد و جنس آن‌ها آلومینیوم و قطر این لوله‌ها معمولاً ۳ اینچ است.

این سیستم آبیاری کاملا متحرک بوده و در انتهای فصل آبیاری کلیه لوازم وقطعات آن توسط بهره بردار جمع شده و به انبار منتقل می‌گردد. در حین آبیاری جابه‌جایی باله‌های آبیاری توسط کارگر انجام می‌گردد.

مهم‌ترین عیب این سیستم نیاز به نیروی کارگری زیاد است و اصطهلاک قطعات است. زمان لازم برای جابجایی لوله‌ها در ۲۴ ساعت آبیاری حدود ۲ ساعت است. راندمان این سیستم حدود ۷۵ درصد است. و حداکثر طول بال های آبیاری بین ۱۰۰ تا ۱۵۶ متر بهینه است.

۲- کلاسیک نیمه متحرک Semi-Portable

دراین روش ایستگاه پمپاژ، لوله‌های اصلی و فرعی ثابت بوده و بالهای آبیاری توسط کارگر جابجا می‌شوند. چون بالها جابجا می‌شوند، جنس آنها از آلومینیم می‌باشد. محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد. برای گیاهان پا بلند و در خاکهای سنگین توصیه نمی‌شود. در صورت استفاده در خاکهای سنگین بهتر است از بالهای رزرو استفاده شود. برای آبیاری اراضی کوچک و با ابعاد نامنظم مناسب است. هزینه‌های سرمایه‌گذاری نسبت به روش کاملاً متحرک بیشتر می‌باشد. استفاده از این روش در خاکهای سنگین و گیاهان پابلند خوب نیست.

۳- کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک Semi-Permanent

در این روش ایستگاه پمپاژ، لوله‌های اصلی و فرعی و بالها ثابت بوده و آبپاشها توسط کارگر جابجا می‌شوند. برای امکان جابجایی آبپاشها، بر روی بال آبیاری شیرهای خودکار به فواصل معین نصب می‌شوند. برای کاهش هزینه‌های اجرائی از آبپاشهای بزرگتر و با فواصل جابجایی بیشتر استفاده می‌شود. بالهای آبیاری می‌توانند روی زمین و یا بطور ثابت در زیر زمین نصب شوند. محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین و گیاه وجود ندارد. هزینه‌های سرمایه‌گذاری نسبت به روشهای قبلی بیشتر است.

در این روش تمام لوله ها از جنس پلی اتیلن و سایز ۶۳ و ۷۵ هستند، فاصله آبپاشها برای کاهش هزینه زیاد در نظر گرفته می شود، راندمان آبیاری نیز ۷۰ درصد می باشد. آبپاشهای مورد استفاده شامل ویر ۱۵۰ و ۱۵۵ و کامت و آمبو و نلسون با نازل‌های ۸ تا ۱۴ میلیمتر هستند. سایز شیر خودکارها ۱ و ۵/۱ و ۲ است.

در این روش بال‌های آبیاری ثابت ولی آب پاش ها متحرک می‌باشند. برای کاهش هزینه در این سیستم از آبپاش‌های بزرگ استفاده می‌شود که به طور قابل ملاحظه‌ای از تعداد بال‌های آبیاری بارانیثابت و از لحاظ بهره برداری راحت‌تر و کم هزینه‌تر از بقیه سیستم‌ها با جابه‌جایی متناوب می‌باشند.

از لحاظ عمر مفید تجهیزات و لوله‌های سیستم نیز بسیار مناسب و در صورتی که لوله‌ها در زیر زمین کار گذاشته شده باشند از لحاظ خطر سرقت نیز دارای ضریب اطمینان بالایی خواهند بود. علاوه بر این بدلیل فراهم بودن امکان نصب پایه‌های بلند برای آبپاش‌ها، امکان آبیاری گیاهان پا بلند نیز وجود دارد.

در مجموع سیستم‌های آبیاری بارانی با آبپاش متحرک به دلیل ویژگی‌ها و مزایای فوق‌الذکر از استقبال قابل توجهی در بین کشاورزان برخوردار گشته و گسترش بیشتری در سال‌های اخیر داشته است.

۴- کاملا ثابت Permanent

در این روش تمام اجزاء ثابت می‌باشند. حداقل نیروی کارگری مورد نیاز بوده و فقط بایستی شیرهای ابتدای هر قطعه باز و بسته شوند. می‌توان با استفاده از شیرهای برقی سیستم را اتوماتیک نمود. هزینه‌های سرمایه‌گذاری این روش زیاد بوده و برای محصولات گرانقیمت قابل استفاده است. هیچگونه محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد.

فاصله آبپاش ها به این صورت پیشنهاد می شود *۱۲, ۱۲*۱۵, ۱۲*۱۸, ۱۵*۱۵ ۱۲ و راندمان ۷۵ درصد است.

در سیستم آبیاری بارانی ثابت کلیه اجزاء سیستم از پمپ گرفته تا لوله اصلی، لوله نیمه اصلی و ولوله‌های فرعی در موقعیت خود ثابت بوده و برای تمام ایام سال در همان مکان باقی می‌مانند.

این سیستم‌ها معمولاً برای گیاهان چندین ساله و باغ‌ها به‌کار برده شده و به دلیل پرهزینه بودن غالباً آن‌ها را به صورت خودکار (Automatic) طراحی می‌کنند تا برای آبیاری نیاز به نیروی انسانی زیاد نباشد، مانند سیستم‌های آبیاری که در زمین‌های ورزشی به‌کار برده می‌شوند .

کلیه شبکه لوله‌ها به صورت ثابت در زیرزمین دفن می‌شوند (تا در زمین های چمن فوتبال مانعی برای حرکت بازیکنان نبوده و آبیاری نیز به صورت خودکار انجام می‌شود. در این روش آبیاری پمپ و لوله‌های اصلی و فرعی و بال‌های آبیاری و آبپاش‌ها ( کلیه اجزاء سیستم ) ثابت می‌باشند.

در این سیستم، به تعداد کافی بال آبیاری وجود دارد و نیازی به جابجایی بال‌های آبیاری در فصل زراعی نمی‌باشد و با توجه به شرایط باد منطقه فواصل آبپاش را طوری تنظیم می‌کنند که همپوشانی کاملی ایجاد گردد. در سیستم‌های ثابت ممکن است بال‌های آبیاری در زیر زمین کار گذاشته شده و همیشه ثابت باشند یا اینکه این بال‌ها در ابتدای فصل رشد در روی زمینی چیده شده و در انتهای فصل رشد جمع شوند که به نوع اول سیستم‌های ثابت دائمی و به نوع دوم سیستم‌های فصلی گفته می‌شود. انتخاب هر یک از این دو نوع سیستم بستگی به نوع گیاه دارد .

۵- شلنگی با قرقره کوچک

در این روش مانند کلاسیک نیمه متحرک بوده و بجای بال آبیاری از دستگاههای قرقره‌ای کوچک استفاده می‌شود. به دور قرقره، لوله پلی‌اتیلن نرم پیچیده شده و انتهای آن به یک آبپاش (بر روی ارابه کوچک) متصل شده است. قرقره‌ها به فواصل مشخص بطور ثابت نصب شده و هریک نواری بطول حداکثر ۴۰۰ متر در طرفین را آبیاری می‌کنند. جابجایی آبپاشها با چرخانیدن قرقره (دستی یا موتوری) انجام شده و نیازی به تردد در داخل مزرعه نمی‌باشد.

مزایای روش کلاسیک شیلنگی با قرقره کوچک:

۱- حداقل نیاز به حفر ترانشه و در نتیجه: نصب سریع و آسان و حفاظت بیشتر ساختمان و حاصلخیزی خاک.

۲- حداقل تردد داخل مزرعه جهت جابجایی آبپاشها و در نتیجه ، صرفه جویی در زمان و کاهش تلفات محصول.

۳- استفاده از فواصل کمتر و در نتیجه یکنواختی بیشتر توزیع آب و کاهش اثرات نامطلوب باد.

۴- کاهش هزینه کارگری جهت جابجایی آبپاشها و به حداقل رساندن خطا در استقرار آبپاشها.

۵- حداقل مزاحمت سیستم آبیاری برای کارکرد ماشین آلات کشاورزی در طول عملیات کاشت، داشت و برداشت و در نتیجه حداقل هزینه استهلاک سیستم.

۶- امکان استفاده از دستگاههای خودکار جهت به حداقل رساندن هزینه های بهره برداری.

۷- امکان تغییر دستگاه از حالت خودکار به دستی (در صورت استفاده از دستگاه خودکار).

۸- امکان استفاده سیستم در اراضی کوچک و با دبی متغییر.

۹- امکان جابجای دستگاه برای اراضی دیگر و یا حمل و نگهداری در انبار در پایان فصل آبیاری. در این ارتباط امکان ساخت دستگاه چرخدار نیز وجود دارد.

۱۰- قابلیت سیستم جهت استفاده از آرایشهای مختلف آبپاش (مستطیلی و مربعی و مثلثی).

۱۱- کاهش هزینه های اجرایی تا ۲۰ درصد نسبت به روشهای دیگر.

۱۲- کاهش مقدار کیلوگرم لوله پلی اتیلن مصرفی در هر هکتار و در نتیجه کاهش اثرات زیست محیطی.

۱۳- کاهش هزینه انرژی برق مصرفی به دلیل نیاز به فشار کمتر سیستم.

۱۴- نهایتا سادگی، استحکام و بومی بودن دستگاه و ساخت تمام قسمتها در داخل کشور در راستای حمایت از تولید ملی.

روشهای اتوماتیک:

در این روشها بجای بال آبیاری از دستگاههای آبیاری نیروی موتوری جهت جابجایی، استفاده می‌شود. امکان آبیاری اراضی بزرگ و یکپارچه وجود دارد. امکان متناسب نمودن دستگاه با نوع گیاه، شرائط آب و هوایی و خاک و…. وجود دارد. این روشها تکنولوژی پیشرفته‌تری داشته و دانش فنی و لوازم و تجهیزات مناسب جهت بهره‌برداری ‌و نگهداری نیاز دارند.

۱- ویل موو (آبفشان غلتان) Wheel Move

این دستگاه اولین بار در سال ۱۹۵۰ساخته شد. هدف اصلی استفاده از این دستگاه آسانتر نمودن جابجایی بالهای آبیاری در روشهای کلاسیک است. از تعدادی لوله‌ آلومینیمی که در وسط آنها چرخ نصب شده و با اتصالات مخصوص بهم متصلند، تشلیل شده است. جابجای دستگاه توسط موتور تک سیلندری که در وسط آن قرار دارد، انجام می‌شود. این دستگاه دارای محدودیتهایی از نظر گیاه و زمین می‌باشد.

ویل مو دستگاهی است که بر روی چرخ‌های آلومینیومی که از دو نیم طوقه تشکیل یافته و با استفاده از موتور بنزینی ۸ اسب بخار در زمینی که شکل منظم داشته و با آبگیری از شیرهای هیدرانت توسط شلنگ برزنتی زمین را آبیاری می‌کند و برای زراعت‌های چغندر قند ، گندم ، سیب زمینی ، پنبه، سویا و … مناسب می‌باشد . این دستگاه از تعدادی لوله آلومینیومی ۴ اینچ به طول ۱۲ متر که در وسط هر لوله یک چرخ آهنی به قطر حدود ۲ متر ( ۷ فوت )نصب شده تشکیل می‌گردد.

این دستگاه جزء دستگاه‌های آبیاری نیمه مکانیزه بوده و در ضمن آبیاری حرکتی نداشته و پس از پایان ساعت آبیاری دستگاه توسط نیروی محرکه نصب شده در مرکز دستگاه بوسیله اپراتور مربوطه به میزان لازم جابجا می‌گردد و حداکثر طول دستگاه حدود ۴۰۰ متر و قادر است در شرایط مختلف قطعه زمین به مساحت ۷ الی ۱۵ هکتار را آبیاری نماید.

این دستگاه برای آبیاری گیاهانی که حداکثر ارتفاع آن‌ها حدود ۱ متر می‌باشد مناسب است یا به عبارت دیگر فاصله لوله دستگاه تا سطح زمین حدود یک متر می‌باشد. لوله آلومینیومی دستگاه در حین آبیاری وظیفه انتقال آب و در حین جابجایی دستگاه وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارد.

آبگیری دستگاه از هیدرانتهای نصب شده روی خط آب دبی مورد نیاز سیستم توسط ایستگاه پمپاژ انجام خواهد شد .جنس لوله‌های آب رسان از پلی اتیلن ،P.V.C و یا آزبست می‌باشد .

اجزای دستگاه آبیاری آبفشان غلطان:

لوله‌ها: آلومینیم، قطر۴ یا ۵ اینچ ضخامت ۰۷۲/۰ یا .۰۷۸/۰اینچ.

چرخها: گالوانیزه، قطر۵ یا ۶ یا ۷ فوت.

موتور: تک سیلندر بنزینی با قدرت ۶ تا ۸ اسب بخار با سرعت قابل تنظیم

اتصالات لوله‌ها: از نوع اتصال سریع با شیارهای مخصوص که با بستهای فلزی به‌ یکدیگر جفت می‌شوند.

سایر اجزا: آبپاشها، سوپاپهای یکطرفه، پایه‌های نگهدارنده، چوبهای اسکی.

۲- گان (آبفشان قرقره ای) Gun

این دستگاه اولین بار در سال ۱۹۶۵ ساخته شد. از یک قرقره بزرگ حامل لوله پلی‌اتیلنو یک ارابه آبپاش تفنگی تشکیل شده است. پس از استقرار ارابه آبپاش در انتهای نوار مورد نظر، با راه‌اندازی دستگاه، ارابه بطرف قرقره کشیده می‌شود. شعاع پاشش آبپاش بین ۲۵ تا ۵۰ متر بوده و اثرات باد و تبخیر نسبت به روشهای دیگر بیشتر است. عمدتاً جهت آبیاری تکمیلی و در خاکهای سبک تا متوسط مناسب می‌باشد. از مزایای این دستگاه قابلیت جابجایی آن می‌باشد.

اجزای دستگاه آبیاری آبفشان قرقره‌ای:

ارابه آبپاش تفنگی: جهت نگهداری و جابجایی آبپاش تفنگی.

آبپاش تفنگی: فشارکارکرد۲ تا ۸ باروآبدهی ۸٫۴ تا۱۳۱ مترمکب در ساعت و دارای سیستم تنظیم زاویه چرخش لوله: از جنس پلی‌اتلین با سختی متوسط با قطر ۴۰ تا ۱۲۰ میلیمتر و طول ۱۲۵ تا ۴۰۰ متر.

شاسی قرقره: شامل مجموعه قرقره، موتور هیدرولیکی، و سیستمهای هدایت لوله، نگهدارنده ارابه آبپاش‌، تنظیم سرعت چرخش قرقره، قطع اتوماتیک چرخش لوله و آب ورودی، جکهای هیدرولیکی و می‌باشد.

در این روش بال آبیاری شامل یک لوله است که از یک طرف به دور یک قرقره بزرگ پیچیده شده و از طرف دیگر به ارابه بزرگی که آبپاش روی آن قرار گرفته متصل می‌شود.

برای شروع آبیاری، معمولاً قرقره و ارابه را به کنار زمین و جایی که شیر آب از لوله اصلی وجود دارد منتقل کرده و پس از اتصال قرقره به شیر آب، ارابه را توسط تراکتور کشیده و به انتهای زمین انتقال می‌دهند. در این حالت لوله از دور قرقره باز می‌شود. با برقرار شدن جریان لوله توسط موتور، شیلنگ به دور قرقره جمع می‌شود و ارابه را به طرف قرقره می‌کشد با حرکت ارابه از انتهای زمین به طرف قرقره، آبیاری یک نوار کامل از عرض زمین انجام می‌گیرد. این دستگاه برای آبیاری زمین هموار و ناهموار و گیاهان کوتاه و بلند مورد استفاده قرار می‌گیرد. اجزای مختلف این دستگاه عبارت اند از: قرقره، توربین، جعبه دنده، لوله پلی اتیلن، آبپاش.

دستگاه آبیاری بارانی قرقره‌ای دارای یک قرقره بزرگ است که بر شاسی قرار دارد و لوله پلی اتیلن از جنس نیمه سخت با قطر ۵۰ تا ۱۱۰ میلیمتر که در حدود ۳۰۰ متر طول دارد دور این قرقره جمع می‌شود. برای انجام دادن آبیاری یک قطعه زمین، ابتدا دستگاه را به کمک تراکتور در ابتدای زمین مورد نظر قرار می‌دهند.

سپس آبپاش را که لوله پلی اتیلن نیز به آن وصل است در داخل مزرعه و بر روی پایه‌ای به نام ارابه می‌گذارند. برای ایجاد فشار آب در داخل لوله‌ها از موتور دیزل یا الکتروموتور استفاده می‌شود. پس از روشن کردن موتور ابتدا آب با فشار وارد توربین می‌شود و آن را می‌چرخاند. آب پس از خروج از توربین وارد لوله پلی اتیلن شده و از طریق آبپاش در سطح مزرعه پخش می‌شود.

چرخش توربین توسط جعبه دنده و زنجیر به قرقره منتقل شده و قرقره پس از شروع آبیاری به طور آهسته و خودکار می‌چرخد و لوله پلی اتیلن به طور مرتب روی قرقره جمع می‌شود. بعد از این که آبپاش به قرقره رسید آبیاری به طور خودکار قطع می‌شود. در این روش آبپاش آب را به صورت دایره‌ای و به شعاع ۴۰ تا ۵۰ متر پخش می‌کند. در این روش مقدار آب مصرفی را می‌توان با کنترل سرعت چرخش قرقره تنظیم کرد. اگر سرعت چرخش قرقره زیاد باشد لوله سریع‌تر جمع می‌شود و آب کمتری پاشیده می‌شود؛ ولی اگر لوله آهسته‌تر جمع شود آب زیادتری توسط آبپاش پخش می‌شود. نکته قابل تذکر در این روش این است که به دلیل گران بودن لوله پلی اتیلن باید در موقع استفاده از آن دقت بیشتری به عمل آید و از تماس آن با اجسام زبر و تیز جلوگیری شود.

مدت زمان لازم برای یک دور چرخش آبپاش ۲ تا ۵ دقیقه است که با قرار دادن یک توری در مسیر ورود آب به دستگاه از داخل شدن کاه و کلش و گل ولای به داخل توربین و آبپاش جلوگیری می‌شود. از فواید دستگاه آبیاری بارانی قرقره‌ای می‌توان به حرکت و جا به جایی آسان آن برای سرعت این دستگاه، میزان عمق آبیاری را آن طور که می‌خواهیم تنظیم کنیم.

۳- سنترپیوت (آبفشان دوار) Center Pivote

این دستگاه اولین بار در سال ۱۹۴۹ با هدف آبیاری مکانیزه مزارع بزرگ و یکپارچه ساخته شد. شامل یک بال آبیاری بزرگ است که بر روی چرخهایی نصب شده و با چرخش حول یک محور عمودی، زمین را به شکل دایره آبیاری می‌کند. بال آبیاری از چندین دهانه تشکیل شده که بر روی برجهایی به شکل A قرار گرفته‌اند. هر برج دارای دو چرخ بزرگ است. هر کارگر ماهر بطور متوسط ۵ دستگاه یا ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار را می‌تواند هدایت نماید. هزینه‌ سرمایه‌گذاری اولیه این روش نسبت به روشهای دیگر بیشتر ولی هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری بمراتب کمتر است. در اراضی با شیب تا ۱۵ درصد قابل استفاده است. از حداکثر ساعات آبیاری در شبانه روز میتوان استفاده نمود. از جمله مشکلات این دستگاه عدم آبیاری گوشه‌های زمین، ایجاد روان آب در انتهای آن و عمیق شدن مسیر چرخها (مخصوصاً در خاکهای سنگین) می‌باشد. برای جلوگیری از مشکلات فوق بایستی در طراحی دستگاه تمهیدات مناسب در نظر گرفته شده و عملیات داشت و برداشت بصورت دایره‌ای انجام شود.

اجزای دستگاه آبیاری آبفشان دوار این دستگاه از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است:

– برج مرکزی.

– دهانه‌ها (Spans).

– برجها (Tower).

– پاشنده‌ها.

برج مرکزی: آب مورد نیاز از این قسمت وارد دستگاه می‌شود. برج مرکزی توسط بستهای قوی بر روی یک سکوی بتنی محکم می‌گردد. تجهیزات مکانیکی شامل: کنتور، شیر فلکه، صافی، محل تزریق کود و سم، بوشن و زانوی چرخش و ….. و تجهیزات برقی شامل: تابلوی کنترل، کلکتور و…. می باشد.

تابلوی کنترل کلید روشن و خاموش کردن. اهرم تعیین جهت حرکت دستگاه. سیستم ایمنی. تایمر تنظیم سرعت حرکت دستگاه.

دهانه‌ها یا (Spans): بال آبیاری یا بازوی دستگاه را تشکیل می‌دهند. تعداد و طول هر یک از دهانه‌ها از مشخصه‌های اصلی دستگاه بوده و با توجه به شرایط بایستی طراحی شود. هر دهانه شامل چندین لوله گالوانیزه ۶ یا ۱۲ متری است که با اتصالات مخصوصی بهم متصل شده‌اند. هر دهانه توسط نبشی‌ها و میل مهارها بین دو برج نگهداری میشوند. دهانه‌ها در بالای هر برج توسط اتصالات انعطاف‌پذیر بهم متصل شده‌اند.

بر روی لوله‌ها به فواصل معین محلهایی برای نصب آبپاشها پیش‌بینی شده است. در محل اتصال دهانه‌ها، سوپاپهای تخلیه نصب شده‌اند. طول دهانه‌ها با توجه به شرائط بین ۳۰ تا ۷۰ متر میباشد. بر روی برج آخر معمولاً یک بالچه (Overhang) به طول۶ تا ۱۸ متر نصب ‌شده و در انتهای آن یک یا دو آبپاش بزرگ قرار می‌دهند. برای تامین فشار مورد نیاز آبپاشهای انتهایی از بوستر پمپ استفاده می‌شود. برای مشخص شدن موقعیت انتهای دستگاه مخصوصاً در شب، بر روی برج آخر یک چراغ نصب می‌شود.

برجها (Tower) : برجها از نبشی‌ها و میله‌های فولادی تشکیل شده‌اند. برجها در محل اتصال دو دهانه قرار داشته و توسط دو چرخ با زمین تماس دارند. وظیفه برجها، تحمل وزن دهانه‌ها، حفظ تعادل و امکان حرکت دستگاه می‌باشد. برای تعادل بیشتر در زمینهای ناهموار و یا در مناطق باد‌خیز، بایستی فاصله محور چرخها بیشتر انتخاب شوند. در بالای هر برج یک میکروسوئیچ، بر روی شاسی بین دو چرخ یک الکتروموتور ۷۵/۰ تا ۲ اسب بخارو بر روی هر چرخ یک گیربکس یک پنجاهم کاهنده نصب شده است.

آرایش‌ پاشنده‌ها بر روی دستگاه :

اندازه آبپاشها ثابت، فواصل متغیر

اندازه آبپاشها متغیر، فواصل ثابت

قطر نازل و فواصل متغیر

۴- لینیر (آبفشان خطی) Linear:

این دستگاه اولین بار در سال ۱۹۷۱با هدف آبیاری مکانیزه مزارع بزرگ و یکپارچه ساخته شد. ساختمان آن شبیه آبفشان دوار بوده ولی حرکت آن بصورت خطی است و زمین تحت آبیاریبصورت مربع یا مستطیل است. تلفات گوشه‌ها، هرزآب انتها وجود نداشته و اثر باد کمتر است. از مشکلات این دستگاه حرکت برگشتی است که باعث تلفات زمانی، غیریکنواختی دور آبیاری و فرو رفتن در گل می‌شود. هر دستگاه می‌تواند بین ۳۰تا ۱۰۰ هکتار را آبیاری نماید.

موارد اختلاف با دستگاه آبفشان دواربرج مرکزی ثابت نبوده و به موازات کانال یا خط آبرسان حرکت می‌کند. برای هدایت صحیح و جلوگیری از انحراف آن، مجهز به سیستم هدایت مستقیم است. پاشنده‌ها دارای آبدهی یکسان هستند. بهره‌برداری و کنترل حرکت آبفشان خطی دشوارتر از آبفشان دوار است.

روشهای آبگیری دستگاه آبفشان خطیآبگیری از کانال. آبگیری از شبکه تحت فشار توسط لوله انعطاف پذیر. آبگیری از شبکه تحت فشار توسط هیدرانت.

گردآورنده : خانم سپیده مدنی ، کارشناس ارشد گیاه پزشکی

دسامبر 14, 2016